آسیب های عضلانی یک اصطلاح گسترده برای اشاره به انواع آسیب هایی است که در میان ورزشکاران حرفه ای و آماتور و هم در جمعیت عمومی شایع می باشند.
ماهیچه‌ها و گروه های ماهیچه‌ای که بیشتر درگیر می‌شوند عبارتند از:
- همسترینگ
- رکتوس فموریس (ماهیچه راست رانی)
- سر داخلی عضله گاستروکنمیوس
درمان این ماهیچه ها باید با احتیاط های لازم صورت گیرد، زیرا درمان ناموفق بازگشت ورزشکار به میدان را هفته ها یا حتی ماه ها به تعویق انداخته و احتمال آسیب مجدد را بیشتر کند.
آسیب های اسکلتی عضلانی بخش بزرگی از تمام تروماها، یعنی بین 10 تا 55 درصد از کل صدمات، را در پزشکی ورزشی تشکیل می دهند. برای تشخیص و درمان انواع آسیب های عضلانی می توانید به کلینیک دکتر زهره عشقی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز مراجعه کنید.
انواع آسیب عضلانی
انواع آسیب های عضلانی عبارتند از:
- پارگی : در صورت بریده شدن عضله توسط یک جسم خارجی و معمولاً در جراحات ناشی تصادفات جاده ای یا حوادث صنعتی رخ می دهد.
- کوفتگی : این عارضه ناشی از وارد شدن نیروی فشاری به عضله است و معمولاً در ورزش‌های پربرخورد رخ می‌دهد، مثلاً هنگام برخورد دو بازیکن در فوتبال و آسیب زانو و ران در تکل.
- کشیدگی : در آسیب های کشیدگی، نیروهای کششی وارد شده بر فیبرهای عضلانی بیش از حد تحمل آنها است و بنابراین کشیدگی ها به طور کلی با عملکرد عضلانی برونگرا مرتبط هستند. کشیدگی ها معمولاً در عضلات درگیر در دو مفصل، رخ می‌دهند، برای مثال، همسترینگ، عضله دوقلوی پشت ساق (گاستروکنمیوس) در حرکات شتاب دار و کند شدن سریع و یا کشیده یا منقبض شدن شدید عضله بین دو مفصل
دسته بندی انواع آسیب های عضلانی
سه دسته (درجه) رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلانی وجود دارد. در زیر در مورد هر یک از آنها توضیح می دهیم.
بهترین راه برای تعیین میزان دقیق و شدت آسیب به همسترینگ، بافت نرم عضلانی و بافت همبند اطراف عضلات، معاینه بالینی توسط یک متخصص در حیطه پزشکی است.
تمام آسیب های ناشی از نوعی تروما، با سطح خاصی از درد همراه هستند.
درجه یک
نوع درجه یک، آسیب خفیف فیبرهای عضلانی است. در این دسته، تنها کمتر از 5٪ از فیبرهای عضلانی باید آسیب دیده باشند.
نتیجه این سطح از آسیب، کاهش قدرت و توانایی حرکت خواهد بود، اما همه این تاثیرات بسیار کم هستند.
درد در این سطح از آسیب حاد است اما در صدمات جدی‌تر، شدیدتر خواهد بود.
بیشتر بخوانید : درمان التهاب عضلانی در شیراز
درجه دو
این سطح از آسیب، مرحله بعدی از آسیب های بافت عضلانی است. در این حالت آسیب بیشتری به فیبرهای عضلانی وارد شده اما پارگی عضله کامل نیست.
در یک آسیب درجه دو در ماهیچه ها، کاهش قدرت و حرکت در مقایسه با درجه اول بیشتر است.
از لحاظ زمان بهبودی، ممکن است حدود دو تا سه ماه طول بکشد تا آسیب بهبود پیدا کند و فرد آماده بازگشت به ورزش معمولی یا حرفه ای شود.
برای از بین بردن بافت اسکار می توان از حرکات کششی و مکمل های ویتامین E کمک گرفت.
درجه سه
آخرین و شدیدترین آسیب های عضلانی در دسته درجه 3 قرار می گیرند. در این حالت عضله تاندون کامل پاره می شود.
در این درجه، سطح بیشتری از تروما به ماهیچه وارد شده و احتمالاً نقص در ماهیچه یا تاندون قابل مشاهده است.
علاوه بر این، معمولا تورم وجود دارد و ناحیه آسیب دیده به دلیل وجود تورم به خوبی دیده نمی شود.
برای ترمیم و درمان این نوع صدمات شدید، گاهی به جراحی نیاز است. در طول عمل، ماهیچه و تاندون‌هایی که آسیب جدی دیده‌اند، دوباره بهم متصل می شوند. البته باید احتمال ایجاد بافت اسکار و تاثیر آن بر کاهش دامنه حرکتی یا کل دامنه حرکتی را در نظر گرفت.
در همه صدمات احتمال کبودی و از دست دادن تعادل وجود دارد. بنابراین باید تفاوت بین تحریک و آسیب دائمی را تشخیص دهید.
در مورد آسیب بی توجه عمل نکنید. تحقیق کنید. عدم وجود درد به معنی عدم احتمال بروز عفونت یا کاهش حرکات عملکردی نیست. با تشخیص این تفاوت، بهتر می توان درمان های ممکن را تعیین کنید.
شایع ترین آسیب های عضلانی
آسیب های فشاری عضلانی
- کشیدگی همسترینگ
- کوفتگی عضله چهار سر ران
- کشیدگی ماهیچه ساق
- کشیدگی کشاله ران
- پارگی روتاتور کاف
- پارگی ماهیچه دو سر باوزویی
- پارگی آشیل
درد عضلانی
درد عضلانی پس از ورزش معمولاً به عنوان درد عضلانی تاخیری (DOMS) شناخته می شود. DOMS پس از ورزش و فعالیت بدنی شدید و غیرمعمول رایج است.
این آسیب ها در دسته کشیدگی های عضلانی درجه یک طبقه بندی می شوند و مشخصه های آن حساسیت و درد موضعی هستند.
علائم آن معمولاً بین 24 تا 72 ساعت پس از تمرین به بیشترین حد می رسند اما در نهایت پس از پنج تا هفت روز از بین می روند.
معمولا فرد دچار کاهش قدرت عضلانی طولانی مدت، کاهش دامنه حرکتی و افزایش سطح کراتین کیناز در خون می شود.
اینها شاخص های غیر مستقیم آسیب عضلانی هستند و با آنالیز نمونه بافت، آسیب به عناصر منقبض کننده ماهیچه بررسی می شوند.
علت دقیق این درد مشخص نیست، اما احتمال می رود که یک واکنش التهابی نسبت به آسیب باشد.
درد در حین ورزش ناشی از ترکیبی از عوامل از جمله اسیدها، یون ها، پروتئین ها و هورمون ها است. اگرچه معمولا متخصصان اسید لاکتیک را مسئول این درد می دانند، اما طبق شواهد، اسید لاکتیک تنها عامل ایجاد کننده درد نیست.
بیشتر بخوانید : درمان درد اسکلتی عضلانی در شیراز
کوفتگی عضلات
کوفتگی عضلات معمولاً در اثر ضربه مستقیم بازیکن حریف یا برخورد با اشیا در ورزش های پر برخوردی مانند فوتبال، راگبی و هاکی و آسیب عضلانی موضعی و خونریزی ناشی از آن ضربه ایجاد می شود.
کبودی یا کوفتگی نوعی هماتوم بافتی است که در آن مویرگ ها و گاهی سیاهرگچه در اثر ضربه آسیب دیده و خون از آنها به داخل بافت‌های بینابینی اطراف نفوذ می کند.
در کبودی هایی که حتی با فشار دادن سفید نمی‌شوند، احتمالا مویرگ‌ها در سطوح پوست، بافت زیر جلدی، ماهیچه یا استخوان آسیب دیده اند.
کبودی، به عنوان یک نوع هماتوم، ناشی از خونریزی داخلی در بافت‌های بینابینی است که نتوانسته پوست را پاره کرده و خارج شود.
علت آن معمولاً ضربه‌های غیر نافذ و وارد شدن فشار فیزیکی و نیروهای کاهنده سرعت است.
احتمال دریافت ضربه هایی که باعث کبودی می شوند، در طیف وسیعی از ورزش ها وجود دارد.
کبودی ها اغلب دردناک هستند، اما کبودی های کوچک معمولاً به خودی خود خطری ایجاد نمی کنند.
در برخی موارد، کبودی ها جدی تر و از اشکال خطرناک تر هماتوم هستند، مانند زمانی که با آسیب‌های جدی، از جمله شکستگی‌ها و خونریزی داخلی شدیدتر همراه باشد.
احتمال و شدت کبودی به عوامل زیادی از جمله نوع و سلامت بافت های آسیب دیده بستگی دارد.
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات انقباضات ناگهانی و غیر ارادی عضلات یا کوتاه شدن بیش از حد آنها است.
اگرچه گرفتگی عضلات به طور کلی زود گذر بوده و آسیبی ایجاد نمی کند، اما باعث درد خفیف تا طاقت فرسا و بی حرکتی فلج مانند عضله آسیب دیده می شود.
معمولاً به طور ناگهانی شروع شده و خود به خود طی چند ثانیه، دقیقه یا ساعت برطرف خواهد شد. احتمال گرفتگی در عضلات اسکلتی یا ماهیچه های صاف وجود دارد.
گرفتگی عضلات حین ورزش، حتی در ورزشکاران حرفه ای نیز بسیار شایع است.
ماهیچه هایی که بیشتر دچار گرفتگی می شوند، ساق پا، ران ها و در قوس های پا هستند.
چنین گرفتگی هایی در فعالیت شدید بدنی ایجاد می شوند و گاهی به شدت دردناک هستند.
با این حال، احتمال ایجاد آنها حتی هنگام بی حرکت بودن نیز وجود دارد.
در حدود 40 درصد از موارد گرفتگی های عضلات اسکلتی، افراد به دلیل درد عضلانی شدید، احتمالا نمی توانند از کل اندامی که گروه عضلانی “گرفته شده” درون آن است، استفاده کنند.
برطرف شدن گرفتگی و درد عضله ممکن است تا هفت روز طول بکشد.
گرفتگی عضلانی با اختلال در سطوح مختلفی از سیستم عصبی مرکزی و محیطی و در کار ماهیچه‌های اسکلتی مرتبط است و احتمالا به همین دلیل، گرفتگی در طیف مختلفی از عارضه ها اتفاق می افتد.
سایر تئوری های رایج در مورد علت گرفتگی عضلات عبارتند از کم آبی، سطوح پایین پتاسیم یا سدیم، مصرف ناکافی کربوهیدرات یا سفتی بیش از حد ماهیچه ها، اما به نظر می رسد که این فرضیه ها دیگر اعتبار ندارند زیرا شواهد موجود بیشتر از فرضیه «تحریک پذیری عصبی» پشتیبانی می کنند.
رابدومیولیز
رابدومیولیز یک بیماری جدی است که با واپاشی فیبرهای عضلانی و ورود محتویات آنها به جریان خون رخ می دهد.
از آنجایی که کلیه ها این ضایعات عضلانی را فیلتر می کنند، احتمال نارسایی کلیه به وجود می آید که در برخی موارد کشنده است.
درد عضلانی، ضعف و ادرار تیره از علائم رابدومیولیز هستند. دلایل رابدومیولیز ممکن است تروماتیک یا غیر تروماتیک باشند.
صدمات ناشی از له شدگی، تصادفات رانندگی یا بیهوش روی یک سطح سخت خوابیدن برای مدت طولانی نمونه هایی از رابدومیولیز تروماتیک هستند.
آسیب عضلانی غیر تروماتیک می تواند ناشی از گرمازدگی، عفونت، ورزش شدید، تشنج و مصرف برخی داروهای تفریحی مانند کوکائین و آمفتامین ها باشد.
پارگی عضله
در کشیدگی عضلانی، آسیب میکروسکوپی در فیبرهای عضلانی به وجود می آید، اما پارگی عضله بسیار شدیدتر بوده و در آن عضله و رگ های خونی تامین کننده آن پاره می شوند.
معمولاً برای ایجاد این نوع آسیب باید نیروی قابل توجهی به عضله وارد شده باشد. مانند کشیدگی عضله، شایع ترین پارگی های عضلانی در ناحیه کمر، گردن، شانه و همسترینگ رخ می دهد.
پارگی عضلات اغلب درد شدید و ناگهانی و همچنین کبودی، تورم و ضعف ایجاد می کند.
این نوع آسیب، به مراقبت های پزشکی فوری نیاز دارد و فرد باید تحت مراقبت های بعدی و درمان های فیزیوتراپی و توانبخشی قرار گیرد.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
