اسکولیوز چیست؟
اسکولیوز اساسا به عنوان یک انحنای جانبی غیرطبیعی ستون فقرات به صورت چرخش یا پیچ خوردگی تعریف می شود.
برخی اسکولیوز را به صورت یک بیماری سه بعدی توصیف می کنند، اما خمیدگی ستون فقرات فقط به جلو یا عقب نیست، بلکه به چپ یا راست نیز خم شده و در جهات مختلف می چرخد.
درک ماهیت سه بعدی اسکولیوز بسیار مهم است زیرا در گذشته به عنوان یک بیماری دو بعدی در نظر گرفته و درمان می شد.
بررسی دوبعدی بیماری اسکولیوز، ماهیت واقعی آن را در نظر نمی گیرد و احتمالا در درمان به همه جوانب رسیدگی نشده و آسیب بیشتری به ستون فقرات وارد می شود.
درک این نکته مهم است که دلایلی برای خمیدگی های طبیعی ستون فقرات وجود دارد.
این انحناها باعث استحکام و انعطاف پذیری بیشتر ستون فقرات شده و تنش مکانیکی ایجاد شده در طول حرکت را به طور یکنواخت توزیع می کنند.
در صورت از بین رفتن یک یا چند مورد از این انحناهای مطلوب به دلیل اسکولیوز، بیومکانیک کلی ستون فقرات مختل شده و اثرات مخربی در کل بدن ایجاد خواهد کرد.
اسکولیوز می تواند مادرزادی و ناشی از نقص مهره ها در بدو تولد باشد. معنی ساده اسکولیوز ایدیوپاتیک، شناخته نشده بودن علت آن است.
از هر 100 نفر 3 نفر به نوعی اسکولیوز مبتلا هستند که برای بسیاری از آنها، این یک مشکل بزرگ نیست. برای تشخیص و درمان بیماری اسکولیوز می توانید به کلینیک فیزیوتراپی دکتر زهره عشقی متخصص ارتوپدی در شیراز مراجعه کنید.
در اینجا به برخی از انواع دیگر اسکولیوز اشاره می کنیم:
اسکولیوز ایدیوپاتیک
انواع اسکولیوز ایدیوپاتیک هم بر اساس سن فرد در زمان تشخیص یک انحنا و هم بر اساس نوع و محل انحنا طبقه بندی می شوند.
طبقه بندی بیماری اسکولیوز
اسکولیوز بر اساس سن، معمولاً در سه گروه سنی طبقه بندی می شود:
اسکولیوز نوزادی
از بدو تولد تا 3 سالگی رخ می دهد. شروع اسکولیوز نوزادی قبل از سه سالگی بوده و بیشتر در پسران دیده می شود.
اگر چه احتمال درگیری عصبی نیز وجود دارد، اما بسیاری از آنها خود به خود برطرف می شوند. برخی موارد ممکن است با تغییر شکل شدید پیشرفت کنند.
اسکولیوز نوجوانان
شامل سنین 3 تا 10 سالگی می شود. اسکولیوز نوجوانان بیشتر در دختران بین سنین 3 تا 10 سال دیده می شود.
احتمال تشدید این انحناها بسیار زیاد است و اغلب نیاز به مداخله جراحی دارند.
اسکولیوز نوجوانان
از 10 تا 18 سالگی. به آن اسکوليوز ايديوپاتيک نوجوانان (AIS) نیز می گویند و از ده سالگی تا زمان بلوغ اسکلتی رخ می دهد.
AIS ممکن است در زمان شروع بلوغ یا در طول یک جهش رشد در نوجوانی آشکار شود.
زنان بیشتر مستعد این آسیب هستند و در صورت عدم توقف تشدید انحنا با درمان غیر جراحی، اغلب به جراحی نیاز دارند.
انواع دیگر اسکولیوز
سایر انواع اسکولیوز عبارتند از:
اسکولیوز مادرزادی
که در رحم مادر ایجاد شده و از همان دوران نوزادی وجود دارد، یک بیماری نادر است که از هر 10000 نفر یک نفر به آن مبتلا هستند.
هیچ علت شناخته شده ای برای این نوع اسکولیوز وجود ندارد، اما در بیشتر موارد انحنای ستون فقرات باید با جراحی اصلاح شود. ویژگی های این اسکولیوز عبارت است از:
- تشکیل نامناسب مهره ها
- جداسازی نامناسب مهره ها
اسکولیوز عصبی عضلانی
معمولاً به دلیل اختلال در مغز، نخاع و سیستم عضلانی ایجاد می شود.
در این عارضه، اعصاب و عضلات به دلیل یک بیماری عصبی عضلانی مانند دیستروفی عضلانی یا فلج مغزی قادر به حفظ تعادل / تراز مناسب ستون فقرات و تنه نیستند.
به اسکولیوز عصبی عضلانی، اسکولیوز میوپاتیک نیز می گویند.
بیشتر بخوانید : کشش ستون فقرات (تراکشن) در شیراز
اسکولیوز سندرمی
می تواند در بسیاری از بیماری های سندرمی (هم سندرم های ژنتیکی و هم غیر ژنتیکی) رخ دهد. برای مثال:
- سندرم مارفان
- سندرم اهلرز-دانلوس
- اختلالات بافت همبند
- دیستروفی عضلانی
- استئوکندرودیستروفی (کوتولگی)
- نوروفیبروماتوز (NF)
- سندرم نونان
- سندرم واتر/ واکترل
- سندرم آنجلمن
- سندرم رت
- پرادر ویلی
- اختلال استخوان زایی
- تریزومی 21 (سندرم داون)
علائم بیماری اسکولیوز
توجه به شروع زودهنگام اسکولیوز بسیار مهم است زیرا در موارد انحنای 25 درجه یا بیشتر، احتمال تشدید اسکولیوز 68 درصد خواهد بود.
اسکولیوز در مراحل اولیه با مشاهده پنج نقطه مختلف در بدن کودک قابل تشخیص است.
- چشم ها : آیا چشمان کودک در یک سطح قرار دارند یا کج شده اند؟
- سطح شانه ها : آیا شانه های کودک به طور متوازن قرار گرفته اند یا یکی بالاتر از دیگری قرار دارد؟
- باسن : آیا باسن کودک متوازن است یا لگن در یک سمت بالاتر یا برجسته تر است؟
- وضعیت سر رو به جلو : هنگام نگاه کردن به آن از پهلو، آیا قسمت میانه گوش کودک با سر شانه در یک خط قراردارد؟
- خط سر تا باسن : آیا وسط چشمان کودک تا وسط باسن در یک خط افقی مستقیم قرار می گیرد؟
همچنین می‌توانید از یک روش تشخیص به نام تست خمش به جلوی آدام استفاده کنید.
پس از خم شدن کامل کودک به جلو، بررسی کنید که آیا قفسه سینه (استخوان کتف) از یک طرف، به خصوص در سمت راست، بیرون زده است یا خیر.
اگر بدن کودک در هر یک از این نماها خارج از این خطوط باشد، احتمال انحنای غیر عادی ستون فقرات برای او وجود دارد.
یک متخصص فیزیوتراپی آموزش دیده می تواند به شما در تعیین نیاز یا عدم نیاز به مداخله برای درمان بیماری اسکولیوز در مراحل اولیه کمک کند.
برای بررسی اسکولیوز، عکسبرداری از ستون فقرات باید حتما به صورت کامل و ایستاده باشد.
در موارد اسکولیوز اغلب سابقه خانوادگی وجود دارد. اگرچه بیشتر دختران دچار اسکولیوز پیشرونده ستون فقرات می شوند، اما احتمال ابتلا به آن برای پسران نیز به همان اندازه وجود دارد.
از پزشک اطفال بخواهید که انحنای ستون فقرات کودک را بررسی کند؛ به خصوص اگر در خانواده موارد ابتلا به این مشکل وجود داشته باشد.
بسیاری از والدین برای کودکان در حال رشد خود، آزمایش های ژنتیکی را برای بررسی اسکولیوز انتخاب می کنند.
این آزمایش بزاق بسیار ساده و ایمن می تواند میزان احتمال بروز بیماری اسکولیوز شدید و حتی برخی از علائم بیماری اسکولیوز را پیش بینی، انواع مختلف اسکولیوز را متمایز و نیاز به درمان را مشخص کند.
نحوه تشخیص اسکولیوز
برای تشخیص اسکولیوز، اغلب یا نوعی از غربالگری اولیه مانند تست خم شدن به جلوی آدام انجام می شود که شاخص هایی را برای این عارضه ارائه می دهد، یا اینکه خود فرد متوجه تغییرات مرتبط با اسکولیوز در وضعیت بدنی شده است.
تشخیص اسکولیوز در بزرگسالان به اندازه کودکان و نوجوانان چالش برانگیز نیست، زیرا اسکولیوز بزرگسالان می‌تواند دردناک باشد، در حالیکه اسکولیوز در کودکان به ندرت دردناک است.
از آنجایی که رشد اسکلتی کودکان و نوجوانان هنوز کامل نشده، ستون فقرات آن ها دائماً در حال رشد و بلند شدن است.
استخوان ها با تغییر مسیر رشد با فشار ناشی از یک انحنای اسکولیوز مقابله می کنند، اما در بزرگسالی به دلیل عدم رشد استخوان ها، فشار ناشی از انحنای غیر طبیعی باعث ایجاد درد خواهد شد.
در بزرگسالان، تشخیص اغلب با درد در ناحیه کمر یا کشیده شدن درد به سمت بازوها و پاها تایید می شود.
بیشتر بخوانید : اصلاح اختلالات پوسچر یا وضعیت بدنی نامناسب در شیراز
درمان اسکولیوز
شناخت راهکارهای درمانی مختلف ممکن برای اسکولیوز به شما در پیدا کردن راه حل برای این بیماری و داشتن یک زندگی بهتر کمک می کند.
برخی از این موارد عبارتند از:
ورزش
اگرچه ورزش های تقویت کننده قسمت مرکزی بدن، کمردرد را کاهش می دهند، اما مضرات برخی ورزش های خاص بیشتر از فواید آنها است، از جمله خم شدن به پشت، خم کردن زیاد گردن به جلو یا چرخش قسمت میانی کمر.
ورزش کردن با شدت زیاد، برخورد زیاد یا ورزش‌های رقابتی فشار زیادی به ستون فقرات وارد کرده و مشکل را بدتر می کنند.
ورزش هایی که به پریدن زیاد نیاز دارند، مانند ژیمناستیک و باله نیز اسکولیوز را تشدید می کنند.
دویدن در مسافت طولانی، به ویژه روی سطوح سخت، ستون فقرات را تحت فشار قرار داده و مشکل را تشدید می کند.
بلند کردن وزنه های سنگین ستون فقرات را فشرده یا کوتاه می کند. وزنه های سبک تا متوسط یا کتل بل برای افراد مبتلا به اسکولیوز بهترین هستند.
بریس کمر
برای اصلاح انحنای ستون فقرات، به خصوص در دوران نوجوانی، می توان از بریس های کمر استفاده کرد.
جراحی
اغلب اوقات، می توان اسکولیوز را بدون جراحی اصلاح یا مدیریت کرد، اما وجود برخی موارد، نیاز به مداخله با جراحی را حتمی می کند.
تمرینات یا بریس به اصلاح منحنی غیر طبیعی کمک می کنند، اما در صورت تشدید انحنا، پزشک احتمالا جراحی را توصیه کند.
جراح برای اصلاح یا حفظ انحنای مطلوب، مهره ها را به هم متصل می کند یا میله هایی را روی ستون فقرات قرار می دهد.
برای هماهنگ کردن میله ها با رشد کودکان، ممکن است هر شش ماه تا یک سال، جراحی برای کودک تکرار شود.
با نزدیک شدن کودک به بلوغ جسمی، پزشک معمولاً مهره های کمر را فیوز می کند.
در صورت عدم وجود نگرانی در مورد سایر مشکلات سلامتی یا قابل کنترل بودن مشکل، سعی کنید تا جای ممکن، از جراحی خودداری کرده و برای دستکاری ستون فقرات به متخصص کایروپراکتیک مراجعه کنید.
رژیم غذایی سالم
مکمل های غذایی اغلب برای مبتلایان به اسکولیوز بسیار خوب هستند.
ویتامین D3 استخوان ها و ماهیچه‌ها را قوی و همچنین از کمبود سایر ویتامین ها که ممکن است عاملی در ایجاد اسکولیوز باشد، جلوگیری می کند.
بسیاری از گیاهان درد ناشی از اسکولیوز را کاهش می دهند، مانند کورکومین، زنجبیل، آرنیکا، بوسولیا سراتا، پونه کوهی، روغن ماهی و MSM.
مکمل های مناسب برای اسکولیوز
با پزشک خود در مورد هر مکمل جدیدی که قصد شروع مصرف آن را دارید، صحبت کنید. برخی از آنها عبارتند از:
1. کورکومین
کورکومین، ماده فعال ادویه زردچوبه، طی هزاران سال توسط پزشکان طب آیورودا و طب سنتی چینی برای اهداف دارویی استفاده شده است.
این ماده با داشتن خاصیت ضد التهابی می تواند به طور موثری کمردرد مزمن را در بزرگسالان مبتلا به بیماری اسکولیوز درمان کند.
دوز استاندارد برای مصرف، یکبار در روز و به اندازه 1000 میلی گرم است.
2. پونه کوهی
پونه کوهی یکی دیگر از داروهای گیاهی است که قرن ها برای تسکین درد استفاده می شده است.
همچنین گردش خون را افزایش داده و التهاب را سرکوب می کند. پودر عصاره پونه کوهی را یک تا سه بار در روز به میزان 500 میلی گرم مصرف کنید.
3. ویتامین D3
علت اکثر موارد اسکولیوز، مشخص نیست، اما این بیماری با تراکم استخوان پایین و اسکولیوز ارتباط زیادی دارد.
ویتامین D3 برای جذب کلسیم ضروری می باشد. همچنین بدن به آن برای سلامت عضلات و سلامت کلی نیاز دارد.
از آنجایی که بدن از ویتامین D برای جذب سایر ویتامین ها استفاده می کند، کمبود آن می تواند باعث کمبود ویتامین های دیگر شود.
ویتامین دی را به اندازه 50 میلی گرم در روز مصرف کنید.
4. روغن ماهی
روغن ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 بوده و برای سلامت کلی بدن ضروری است. همچنین به کاهش درد و التهاب در بدن کمک می کنند.
یک یا دو سافت ژل روغن ماهی را دو تا سه بار در روز مصرف کنید.
5. متیل سولفونیل متان (MSM)
MSM یک ترکیب طبیعی گوگرد آلی است که التهاب را کاهش داده و باعث تسکین طبیعی درد می شود.
1000-1300 میلی گرم پودر MSM را تا چهار بار در روز و حتما همراه غذا مصرف کنید.
6. زنجبیل
برای هزاران سال، از زنجبیل به عنوان یک ضد التهاب قوی استفاده شده است و طبق مطالعات مدرن پزشکی هنوز هم تسکین دهنده درد محسوب می شود.
اما در صورت نیاز به مصرف داروهای تجویزی برای تسکین درد، مصرف زنجبیل به جلوگیری از عوارض جانبی مسکن های معمولی مانند اختلالات معده، کمک می کند.
1000 میلی گرم از آن یک بار در روز با آب فراوان یا طبق دستور پزشک مصرف شود.
7. آرنیکا
آرنیکا به تسکین درد و کاهش التهاب کمک می کند. هرگز نباید به صورت داخلی مصرف شود، بلکه باید آن را روی پوست ناحیه دردناک مالید.
برای استفاده، یک یا دو قاشق چایخوری عصاره آرنیکا را در 50 میلی لیتر آب حل کنید.
یک پارچه نخی را با این مخلوط مرطوب کرده و روی ناحیه آسیب دیده بمالید. همچنین می توانید از روغن حامل مانند روغن نارگیل یا زیتون استفاده کنید.
همان مقدار را در 1/4 فنجان روغن به خوبی مخلوط کرده و به آن ناحیه بمالید. آرنیکا نباید روی پوست زخم مالیده شود.
احتمال واکنش آلرژیک به آرنیکا نیز وجود دارد. در صورت حساسیت داشتن به خانواده گل آفتابگردان از جمله قاصدک، گل همیشه بهار و بابونه، بهتر است از آرنیکا استفاده نکنید.
8. کندر هندی
کندر هندی، قرن ها به عنوان یک درمان سنتی برای درمان درد، التهاب و سایر مشکلات استفاده شده و تاثیر آن در کاهش درد و التهاب و بهبود انعطاف پذیری در تحقیقات ثابت شده است.
دوز استاندارد برای استفاده از کندر هندی، دوبار در روز به میزان 450 میلی گرم می باشد.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
