درد مداوم در دستان ذهن را به سمت احتمال ابتلا به آرتروز می برد.آرتروز انواع مختلفی دارد و نمی توان به آسانی علت درد را فهمید.
دو نوع شایع آرتروز – استئوآرتریت (OA یا بیماری مفصلی دژنراتیو ناشی از ساییدگی مفصل) و آرتریت روماتوئید (RA، نوع التهابی آرتروز که ناشی از التهاب در مفصل است) – علائم مشترک بسیاری دارند.
علاوه بر این دو نوع، سایر اشکال کمتر شایع بیماری مفصلی که دست‌ها را درگیر می کند نیز وجود دارد و پزشک باید آنها را نیز در نظر بگیرد.
برای تشخیص و درمان آرتروز دست و مچ دست می توانید به کلینیک دکتر زهره عشقی متخصص ارتوپدی و توانبخشی فیزیکی در شیراز مراجعه کنید.
انواع آرتروز دست
استئوآرتریت
استئوآرتریت معمولاً با افزایش سن ایجاد می شود و شایع‌ترین نوع آرتروز دست است. طبق تحقیقات حدود 40 درصد از بزرگسالان در ایالات متحده تا سن 85 سالگی حداقل در یک دست دچار آرتروز خواهند شد. علائم آرتروز در دست ها در اوایل 40 سالگی ظاهر می شود.
در استئوآرتریت غضروف مفاصل تدریجا فرسوده شده و با آسیب غضروف و ساییده شدن استخوان‌های مفاصل بر روی یکدیگر علائم مختلفی از آرتروز در دست‌ها ایجاد می شود، مانند:
- درد
- تورم
- سفتی
- بدشکلی و زاویه دار شدن برخی مفاصل
- مشکل در در دست گرفتن اشیا
- صداهای کلیک، ضربه یا ساییدن هنگام حرکت مفصل
علت دقیق آرتروز مشخص نیست. حرکت دادن مکرر دست مانند حرکات دستان هنگام بافتن بیش از حد انتظار به مفصل فشار می آورد. بنابراین استفاده بیش از حد از مفاصل ممکن است یکی از دلایل آرتروز باشد.
سایر عوامل خطرزا عبارتند از استعداد ژنتیکی، سابقه خانوادگی آرتروز و تروما. مفصل در گذشته، آن را مستعد ابتلا به آرتروز می کند.
بیماری مفصلی التهابی
بیماری مفصلی التهابی، التهاب مفاصل به علت نقص سیستم ایمنی است. به طوریکه، سلول های ایمنی به اشتباه به قسمت خاصی از بدن حمله می کنند و علاوه بر مفاصل به قسمت های دیگر بدن نیز آسیب می زنند.
برای مثال، در آرتریت روماتوئید، که حدود 1 درصد از جمعیت در سراسر جهان (بیشتر زنان) به آن مبتلا هستند، بدن به پوشش مفاصل یا سینوویوم حمله کرده و به غضروف و استخوان های زیر آن آسیب می رساند.
انواع دیگر بیماری های التهابی آسیب زننده به دست ها عبارتند از:
- آرتریت پسوریاتیک : حمله به مفاصل و پوست.
- لوپوس : حمله به مفاصل، اندام های داخلی و پوست.
بیماری های التهابی مانند استئوآرتریت، باعث علائم آرتروز مانند درد، تورم، سفتی و مشکل در گرفتن اشیا در دست می شوند.
آرتروز دست ناشی از بیماری التهابی، اغلب علائم دیگری نیز دارد، مانند:
- درگیری متقارن : بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید معمولاً هر دو طرف بدن را به طور متقارن درگیر می کنند – برخلاف استئوآرتریت که ممکن است فقط یک طرف را درگیر کند – بنابراین هر دو دست (و سایر مفاصل) به طور همزمان دچار آرتروز می شوند.
- خستگی مفرط : خستگی ناتوان کننده ای که فرد را از انجام فعالیت های روزانه یا کار باز می دارد.
- التهاب در سایر مفاصل : به عنوان مثال، علائم آرتریت روماتوئید ممکن است در پا، مچ دست، آرنج، زانو و مچ پا نیز بروز کند.
از آنجایی که احتمال بروز بیماری التهابی در هر سنی وجود دارد، افراد ممکن است از دوران کودکی دچار آرتروز دست شوند.
سایر علل احتمالی درد دست
درد دست همچنین نشانه ای از انقباض دوپویترن است، بیماری که در آن بافت کف دست و انگشتان ضخیم و سفت شده و انگشتان دست به سمت داخل پیچ می خوردند.
علت انقباض دوپویترن مشخص نیست ، اما افراد سیگاری، الکلی و مبتلایان به تشنج یا دیابت بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند.
ارتباط درد دست با سندرم تونل کارپال نیز باید بررسی شود. آرتریت روماتوئید می‌تواند علت سندرم تونل کارپال باشد، بنابراین در موارد آسیب تونل کارپال، باید از عدم ابتلا به آرتریت روماتوئید مطمئن شد.
طبق تعریف آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، سندرم تونل کارپال عارضه ای است که در آن یکی از اعصاب اصلی دست – عصب مدیان – در حین حرکت مچ دست فشرده می شود.
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز مچ دست در شیراز
تشخیص آرتروز دست
برای تعیین علت دست درد، پزشک با توجه به سابقه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و آزمایشات عکسبرداری و آزمایش خون، نوع آرتروز دست (در صورت وجود) را تشخیص خواهد داد.
لمس مفاصل بیمار در طول معاینه می تواند به تمایز بین استئوآرتریت و بیماری مفصلی التهابی کمک کند.
ورم و برآمدگی در افراد مبتلا به استئوآرتریت سفت تر است زیرا به مرور زمان در مفصل، استخوان اضافی به نام استئوفیت یا خار استخوانی تشکیل می شود.
تورم ناشی از آرتریت روماتوئید و سایر بیماری های التهابی هنگام لمس نرم تر است.
آزمایش‌های تصویربرداری، مانند اشعه ایکس یا MRI، فرسایش مفصل (مشخصه بیماری مفصلی التهابی) و استئوفیت‌ها و از بین رفتن غضروف (مشخصه OA) را نشان دهند.
اگر پزشک به بیماری التهابی مفصل مشکوک باشد، برای تشخیص وجود آنتی‌بادی‌های خاصی مانند فاکتور روماتوئید یا Anti CCP آزمایش‌های خون تجویز می‌کند.
درمان آرتروز دست
پزشکان متخصص در درمان دست و مچ رویکردهای پیچیده جراحی و غیرجراحی را برای بیماری های مختلف به کار می گیرند که در آنها با استفاده از برخی تکنیک ها، رباط و تاندون فلکسور ترمیم و بازسازی می شود.
درمان های غیر جراحی
بسته به تشخیص برای هر بیمار، طیف گسترده ای از درمان های غیر جراحی برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفاصل وجود دارد. درمان های رایج غیر جراحی عبارتند از:
- تغییر سبک زندگی، مانند ورزش کردن برای بهبود تحرک
- دارو برای رفع التهاب و درد
- کاهش تورم و درد با استفاده منظم از یخ
- استفاده از بریس یا آتل برای کاهش درد و بهبود عملکرد مفصل
- تزریق استروئید برای تسکین علائم
درمان های جراحی
در صورت تسکین نیافتن درد یا بهبود نیافتن حرکت دست با درمان های غیرجراحی،گزینه های جراحی در نظر گرفته می شوند.
تیم جراحی ارتوپدی زمان مناسب و بهترین روش جراحی برای برآورده کردن نیاز ها و اهداف درمانی شما را مشخص می کند.
روش های رایج جراحی آرتروز دست عبارتند از:
فیوژن مفصل
با همجوشی یا فیوژن مفصل، می توان به جای تعویض مفصل، با جوش دادن استخوان ها به یکدیگر، مفصل را پایدار کرده و درد را از بین ببرد.
با فیوژن مفاصل درد از بین خواهد رفت اما دامنه حرکتی کم خواهد شد. تیم درمانی به شما در بررسی مطابقت نتیجه عمل با اهداف درمانی کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : متخصص آرتروز شیراز
فیوژن جزئی مفصل
فیوژن جزئی مفصل مخصوص بیماران مبتلا به آرتروز دژنراتیو مچ دست است. در طول عمل فیوژن جزئی مفصل، استخوان‌های کوچک مچ دست به یکدیگر جوش می‌خورند.
پس از عمل درد کاهش می‌یابد و در عین حال قدرت تحرک مچ تا حدی حفظ می شود. این روش احتمالا بهترین درمان برای آرتروز دژنراتیو مچ دست است.
تعویض مفصل
تعویض مفصل یک گزینه برای بیمارانی است که به دلیل آسیب دیدگی یا غیر طبیعی بودن یک مفصل درد مداوم دارند.
در عمل تعویض، مفصل آسیب دیده برداشته شده و ایمپلنت مفصل به جای آن قرار می گیرد.
ایمپلنت عملکرد مفصل را بر می گرداند و فرد می تواند بدون درد آن را حرکت دهد.
متخصصان درمان آسیب دست، در تصمیم گیری برای انتخاب بهترین گزینه به شما کمک خواهند کرد.
درمان آرتروز دست در خانه
خوشبختانه، چندین روش درمان خانگی وجود دارد که در کاهش علائم استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید و سایر انواع آرتروز دست موثر هستند.
استفاده از ترکیبی از گرما و یخ توصیه می شود، گرما درمانی در صبح برای شل شدن مفصل و قرار دادن یخ پس از فعالیت روزانه مفید است.
توصیه می شود بیماران مبتلا به آرتروز دست به متخصصان درمان دست مراجعه کنند.
این متخصصان حوزه پزشکی به منظور جلوگیری از وارد شدن فشار به مفاصل دردناک، روش های اصلاح فعالیت‌های روزانه و استفاده از وسایل کمکی را به بیمار نشان می دهند.
بسیاری از لوازم مخصوص این بیماران به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سطح بزرگ‌تری برای گرفتن در دست داشته باشند.
برای مثال، دستگیره‌هایی که می‌توان آنها را روی ظروف غذاخوری قرار داد یا ابزارهایی که باز کردن پنجره ها و پوشیدن جوراب و کفش‌ها را آسان‌تر می‌کنند.
متخصصان درمان دست همچنین تمرینات ساده‌ای را برای حفظ دامنه حرکتی انگشتان به بیمار آموزش می دهند و یا برای کاهش فشار روی مفاصل آتل تجویز می کنند.
انجام اقدامات احتیاطی مناسب برای آرتروز دست
روش های مراقبت از آرتروز دست باید مخصوص هر فرد انتخاب شود زیرا استفاده نکردن از دست ها تقریبا غیرممکن است.
درعوض، با داشتن ابزارهای درمانی مناسب برای تسکین درد و بازگرداندن تعادل به دست‌ها می توان فعالیت‌های روزانه را بدون هیچ مانعی ادامه داد.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
