ماساژ درمانی برای کمر درد
ماساژ درمانی کمر و پایین کمر یک روش مکمل و جایگزین برای درمان بافت های نرم از طریق حرکات دستی تخصصی است. هدف از ماساژ درمانی تأثیر بر تغییرات سلولی در بافت های نرم، کاهش درد و ارتقاء سلامت کلی است.
ماساژ پایین کمر بر سیستم های عضلانی اسکلتی در لایه های سطحی و عمیق تأثیر گذاشته و منجر به بهبود و کاهش درد می شود.
یک توافق کلی وجود دارد که ماساژ درمانی ستون فقرات، تنش عضلانی را کاهش داده و به بازیابی تعادل در عملکرد عضلات پایین کمر کمک می کند.
در مطالعه ای که بر روی 104 شرکت کننده مبتلا به کمر درد انجام شد، پس از ماساژ درمانی درد و ناتوانی در بیش از 40 درصد بیماران به طور مؤثر در طولانی مدت کاهش یافت.
در این مقاله اهداف و مزایای بالقوه ماساژ درمانی برای کمر درد ارائه شده است.
این نوع ماساژ معمولا در ترکیب با سایر روش های درمانی از جمله داروهای بدون نسخه، ورزش، بهبود وضعیت بدن (به ویژه در حالت نشسته) و فیزیوتراپی انجام می شود. برای دریافت انواع خدمات ماساژ درمانی کمر و پایین کمر به کلینیک دکتر زهره عشقی در شیراز مراجعه کنید.
ماساژ درمانی چگونه است
ماساژ درمانی شامل ترکیبی از حرکات دستی مانند ورز دادن، کشش، گلایدینگ و یا اعمال فشار سطحی و عمیق است.
ماساژ معمولا با درمان های خط اول مانند فیزیوتراپی یا درمان دستی با هدف کاهش درد، افزایش فعالیت بدنی و بهبود کیفیت زندگی ترکیب می شود.
اهداف ماساژ درمانی کمر و پایین کمر
این روش درمانی اثرات جسمی و روانی دارد. ماساژ رگ های خونی در قسمت پایین کمر، رشته های کلاژن، بافت عضلانی، تاندون و سلول های عصبی را تحریک کرده و یک یا چند مورد از تغییرات زیر را ایجاد می کند:
- کاهش سفتی عضلات و تاندون ها
- بهبود خاصیت ارتجاعی بافت ها و افزایش دامنه حرکتی مفاصل
- کاهش التهاب و تورم در بافت های نرم
- کاهش تشکیل بافت اسکار
- افزایش جریان خون در عضلات که به نوبه خود باعث تبادل مواد مغذی و حذف سموم و کاهش درد می شود.
ماساژ همچنین سطح اندورفین، سروتونین و دوپامین را افزایش می دهد. این هورمون ها به کاهش درد، تنظیم خواب، بهبود خلق و خو و افزایش آرامش کمک می کنند.
بیماران معمولا شخصا ماساژ درمانی را انتخاب کرده و برخی دیگر توسط پزشک برای مدیریت کمردرد به یک ماساژ درمانگر ارجاع داده می شوند.
انواع رایج ماساژ برای درمان کمر درد
ماساژ درمانی بسته به اهداف بیمار انواع مختلفی دارد. هر نوع ماساژ بر اساس اصولی متفاوت، بافت ها را درمان کرده و اثرات مورد نظر را ایجاد می کند.
برخی از تکنیک ها از فشار و ضربه های ملایم استفاده کرده و در برخی روش های دیگر از گرما یا ورز دادن عمیق تر برای تحریک لایه های داخلی بافت استفاده می شود.
ماساژ درمانگرهای حرفه ای این تکنیک ها را آموزش دیده و گاهی در ماساژ ترکیبی تکنیک های مختلفی را به کار می برند.
بیشتر بخوانید : درمان دیسک کمر بدون جراحی در شیراز
ماساژ عصبی عضلانی یا درمان نقاط ماشه ای
ماساژ عصبی عضلانی نوعی درمان عملی است که نقاط ماشه ای میوفاشیال زیر پوست را هدف قرار می دهد. فرض بر این است که این نقاط مسئول درد اسکلتی عضلانی هستند.
نقاط ماشه ای نوارهای کشیده و حساسی از بافت عضلانی هستند و در صورت تحریک شدن باعث ایجاد درد می شوند.
درمانگر برای درمان کمردرد، نقاط ماشه ای در کمر، باسن و ران را شناسایی می کند. این نوارها یکی یکی به مدت 30 ثانیه تا 2 دقیقه محکم با انگشت شست فشار داده می شوند.
شدت فشار اعمال شده باید قابل تحمل باشد و عمل فشرده سازی چندین بار بر روی تمام نقاط ماشه ای تکرار می شود.
ماساژ نقاط ماشه ای منجر به رفع سفتی بافت های عضلانی شده و فیبرها را از طریق فشرده سازی مکرر شل می کند. آزاد شدن تنش در فیبرهای عضلانی جریان خون را افزایش داده و باعث بهبودی خواهد شد.
درمان نقاط ماشه ای در تسکین درد حاد کمر ناشی از سفتی بافت های عضلانی نقش دارد.
ماساژ سوئدی
ماساژ سوئدی از طریق ضربات طولانی مکرر، ورز دادن و تکنیک هایی که گردش خون را افزایش می دهند، بافت‌ها را شل کرده، سفتی را از بین برده و باعث آرامش بافت های نرم می شود.
بیمار بر روی شکم دراز کشیده و درمانگر عضلات کمر، همسترینگ و ساق پا را ماساژ می دهد.
سلامت عضلات همسترینگ و ساق پا نقش مهمی در قدرت کمر داشته و افزایش طول این عضلات به بهبود کمر درد کمک می کند.
ماساژ سوئدی باعث کاهش تشکیل بافت اسکار، اصلاح تون عضلانی و افزایش طول و انعطاف پذیری عضلات می شود.
این ماساژ همچنین در کاهش التهاب و استرس عاطفی و بهبود سلامت کلی نقش دارد. ماساژ سوئدی به درمان درد مزمن در ناحیه خارجی کمر (بخش نخاعی L5-S1) کمک می کند.
بیشتر بخوانید : تشخیص و درمان عصب تحت فشار پایین کمر در شیراز
ماساژ سنگ داغ
ماساژ سنگ داغ نوعی درمان آرامش بخش و شفابخش است و بر روی نقاط خاصی از بدن سنگ های بازالت گرم شده قرار داده شده یا سنگ ها بر روی پوست حرکت داده می شوند. سنگ ها با قرار دادن در آب داغ، گرم می شوند.
برای کمردرد، بیمار روی شکم دراز کشیده و سنگ های گرم در دو ردیف در دو طرف ستون فقرات و یک سنگ داغ بزرگ روی ساکروم (بالای باسن) قرار می گیرد.
درمانگر تعداد سنگ های استفاده شده را انتخاب می کند. سپس پشت هر ران و ساق پا با یک سنگ گرم و روغن ماساژ داده می شود.
گرمای سنگ ها باعث آرامش عضلات و بافت نرم شده و گرفتگی و اسپاسم عضلانی کاهش می یابد.
همچنین گرما درمانی با استفاده از سنگ ها جریان خون را بهبود بخشیده، اکسیژن را در سلول ها افزایش داده و به دفع سموم کمک می کند.
ماساژ سنگ داغ در شل شدن بافت های همبند سفت و درمان کمردرد ناشی از کشیدگی عضلات و رگ به رگ شدگی رباط ها نقش دارد.
ماساژ یوگا
این تکنیک ماساژ که با نام ماساژ یوگا تایلندی یا ماساژ تایلندی نیز شناخته می شود، از ترکیب حرکات کششی ملایم یوگا و ضربات ماساژ استفاده می کند. ماساژ در امتداد خطوط انرژی خاص بدن انجام می شود.
برای درمان کمردرد، ماساژ یوگا با هدف افزایش طول عضلات کمر، تحرک لگن و شل کردن عضلات همسترینگ انجام می شود.
بیمار حرکات کششی یوگای غیرفعال را برای افزایش طول عضلات کمر انجام داده و درمانگر نواحی خاصی در قسمت پایین کمر و یا ران ها را برای کاهش استرس و آرام کردن بافت ها ماساژ می دهد.
ماساژ یوگا به بهبود و هم ترازی وضعیت بدن و همچنین ایجاد قدرت در بافت های همبند کمک می کند.
انعطاف پذیری مفاصل و عضلات از طریق کشش کمر و ضربات ماساژ افزایش می یابد. ماساژ یوگا همچنین در کاهش سفتی و درد عضلات کمر ناشی از سبک زندگی کم تحرک نقش دارد.
بیشتر بخوانید : لامینکتومی یا جراحی کمر
شیاتسو
ماساژ شیاتسو یک درمان ژاپنی است که با اعمال فشار عمیق و محکم در امتداد خطوط انرژی یا مریدان های خاص در بدن با استفاده از انگشتان، شست ها، آرنج ها و یا زانو منجر به بهبود می شود.
برای تسکین کمردرد و سیاتیک، بیمار روی شکم دراز کشیده و مریدان مثانه که از بالای سر تا کف هر پا امتداد دارد ماساژ داده می شود.
شیاتسو با بهبود گردش خون و دفع سموم باعث آرامش بافت های عمیق می شود.
این تکنیک به درمان کمردرد مزمن، کمردرد ناشی از آرتروز و درد کمر و پا ناشی از سیاتیک کمک می کند. همچنین با بهبود تعادل انرژی (چی) و کاهش خستگی، به طور کلی احساس سلامتی خواهید داشت.
عوارض جانبی ماساژ درمانی
به ندرت علائم برخی از افراد پس از جلسه ماساژ تشدید شده و یا علائم جدیدی ظاهر می شود. در مطالعه ای که بر روی 100 شرکت کننده انجام شد تقریبا 10 نفر عوارض جانبی کوتاه مدت از جمله موارد زیر را تجربه کردند:
- کبودی
- سردرد
- خستگی
- افزایش درد در نواحی ماساژ داده شده
این عوارض جانبی در اکثر افراد بر فعالیت های عادی در خانه و یا محل کار تأثیر نمی گذارند و معمولا یک یا دو روز پس از ماساژ برطرف می شوند.
احتمال بروز عوارض بعد از ماساژ معمولا به موارد زیر بستگی دارد:
- توانایی بیمار برای تحمل فشار وارد شده در طول ماساژ
- شدت نیروی اعمال شده توسط درمانگر
- میزان تحمل درد و کبودی در بیمار
برخی از افراد نیز به روغن ماساژ آلرژی داشته و دچار بثورات می شوند.
ارتباط مداوم بین ماساژ درمانگر و بیمار در طول جلسه ماساژ به کاهش خطر عوارض جانبی یا افزایش موقت علائم کمک می کند. درد تجربه شده در حین ماساژ باید همیشه در محدوده قابل تحمل باشد.
موارد منع ماساژ درمانی
ابتلا به برخی بیماری های زمینه ای خاص و یا نوع ماساژ انجام شده برای برخی افراد عوارض جانبی جدی یا خطرات بالقوه به همراه دارد.
ماساژ سنگ داغ برای افرادی با مشکل عدم تحمل گرما و سرما یا مبتلایان به بیماری های التهابی مانند نوروپاتی دیابتی، آرتریت روماتوئید و مالتیپل اسکلروزیس به دلیل خطر بالقوه تشدید بیماری زمینه ای یا سوختگی مناسب نیست.
ماساژ در دوران نقاهت از بیماری های قلبی توصیه نمی شود.
ماساژ درمانی در افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک (سرطانی که از محل منشأ به سایر قسمت های بدن گسترش می یابد) به خصوص در اطراف ناحیه تومور توصیه نمی شود.
ماساژ قبل از زایمان برای زنان باردار اگر توسط یک متخصص آموزش دیده انجام شود بی خطر است، اما تحریک برخی از نقاط فشاری و استفاده از روغن های ضروری خاص باعث زایمان زودرس می شود.
برای انتخاب درمان مناسب ضروری است که با یک ماساژ درمانگر دارای مجوز و با تجربه مشورت کنید.
یک درمانگر دارای مجوز آموزش های ویژه ای در زمینه ماساژ درمانی دیده و نوع ماساژ مورد نیاز برای مشکل خاص کمر را توصیه می کند.
برخی از متخصصان فیزیوتراپی و کایروپراکتیک نیز در زمینه ماساژ درمانی آموزش های ویژه دیده اند.
بیشتر بخوانید : درمان کیفوز یا قوز پشتی (قوز کمر) در شیراز
ماساژ درمانی برای تسکین درد پایین کمر
براساس گزارش مؤسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی، درد پایین کمر یکی از دلایل رایجی است که افراد نمی توانند کار کنند یا تصمیم می گیرند به پزشک مراجعه کنند.
درد پایین کمر دو نوع حاد (کوتاه مدت) و مزمن (بیش از 12 هفته) داشته و معمولا به دلیل افزایش سن طبیعی، نشستن طولانی مدت، ورزش نکردن، بلند کردن اجسام سنگین یا آسیب دیدگی اتفاق می افتد.
ثابت شده است که ماساژ درمانی به خصوص زمانی که کمردرد به دلیل فشار عضلانی باشد یک پروتکل درمانی مهم است.
عضلات پایین کمر
قسمت پایین کمر از پنج مهره نخاعی تشکیل شده که توسط دیسک های بین مهره ای محافظت می شوند. رباط ها، مهره ها را در محل خود نگه داشته و تاندون ها، ماهیچه ها را به استخوان ها متصل می کنند.
دو عضله اصلی به نام عضله چهارگوش کمری در قسمت پایین کمر و گلوتئوس مدیوس در لگن وجود دارد که برای تثبیت و حمایت از ستون فقرات و لگن با یکدیگر کار می کنند.
تحت فشار قرار گرفتن این عضلات منجر به احساس سفتی، خستگی و درد می شود.
برخی بیماری ها مانند تحلیل دیسک ستون فقرات نیز باعث بروز درد می شوند، اما رایج ترین دلایل کشیدگی عضلانی شامل نشستن طولانی مدت در وضعیت نامناسب، بلند کردن نادرست وسایل سنگین و عدم تقویت عضلات کمر با ورزش منظم است.
استرس نیز باعث کشش یا سفت شدن عضلات و آسیب دیدگی بیشتر آن ها می شود.
درد پایین کمر حتی در انجام فعالیت های ساده مانند خم شدن به جلو برای بستن بند کفش یا کار با کامپیوتر اختلال ایجاد می کند.
فواید ماساژ درمانی برای کمر درد
تحقیقات منتشر شده زیادی وجود دارد که نشان می دهد ماساژ به تسکین کمردرد کمک می کند.
ماساژ برای تسکین کمردرد مداوم مؤثر است و مزایای طولانی مدتی به همراه دارد. از مزایای ماساژ کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش یا رفع درد
- شل کردن عضلات سفت
- بهبود گردش خون
- کاهش احساس استرس و اضطراب
- بازگشت سریع تر به فعالیت های عادی
- مکمل درمان های مرسوم مانند مصرف مسکن های ضد التهابی و استفاده از یخ یا پدهای حرارتی
ماساژ درمانی توسط متخصص فیزیوتراپی یا یک ماساژ درمانگر انجام می شود. متخصص فیزیوتراپی ماساژ را به عنوان یکی از عناصر برنامه درمانی که شامل فعالیت هایی مانند تمرینات سبک و کشش است در نظر می گیرد.
اکثر افراد با کمردرد ناشی از فشار عضلانی تنها به دنبال یک ماساژ درمانگر هستند. معمولا ماساژ تنها چیزی است که برای تسکین درد و رفع فشار عضلانی لازم دارید.
بیشتر بخوانید : درمان دیسک کمر در شیراز
انواع و سبک های ماساژ
ماساژ دو نوع اصلی از جمله ماساژ کل بدن و ماساژ ساختاری دارد. ماساژ کل بدن باعث آرامش عمومی شده و ماساژ ساختاری شامل تکنیک های ماساژ ستون فقرات است که عضلات و بافت های همبند خاصی را هدف قرار می دهند.
ماساژ ساختاری بر روی عضلات باسن تا گردن متمرکز بوده و برای تسکین کمردرد مناسب است.
برخی از سبک های ماساژ کل بدن نیز بر روی یک ناحیه مورد نظر تمرکز دارند. با این حال، تمام سبک های ماساژ به تسکین درد کمک می کنند.
انتخاب بهترین سبک ماساژ و دریافت بیشترین تأثیر به علت بروز درد و ترجیح بیمار بستگی دارد. سبک های مختلف ماساژ در ادامه آورده شده است، اما محدود به موارد زیر نیستند:
- ماساژ سوئدی : ماساژ ملایم کل بدن برای آرامش و از بین بردن گره های عضلانی
- ماساژ شیاتسو : ماساژ کل بدن به سبک ژاپنی با استفاده از فشار ضربان دار و تمرکز بر مناطق خاصی از بدن
- ماساژ نقاط ماشه ای : ماساژ کل بدن با تمرکز اضافی بر روی نواحی دردناک خاص ناشی از سفتی (نقاط ماشه ای) در بافت های عضلانی
- ماساژ بافت عمیق : ماساژ کل بدن که برای کاهش تنش در لایه های عمیق تر بافت های همبند و عضلات
سبک های دیگری از ماساژ مانند رفلکسولوژی و ماساژ ورزشی وجود دارد، اما موارد ذکر شده برخی از رایج ترین آن ها هستند.
ماساژ درمانی علائم افرادی که کمردرد دارند را به طور قابل توجهی تسکین می دهد. همچنین تعداد جلسات ماساژ مشخص نیست، چراکه شرایط و نیازهای فردی متفاوت است.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
