آیا اخیراً دست تان به جسم سفتی برخورد کرده است؟ آیا متوجه برآمدگی دردناکی روی دست یا مچ دست خود شده اید؟ این برآمدگی ممکن است کیست گانگلیون باشد که نیاز به درمان قطعی دارد.
کیست گانگلیون در دست 70 درصد افراد بین 20 تا 40 سال و اغلب در زنان ایجاد می شود.
این کیست اگرچه اغلب خوش خیم است، اما می تواند هنگام انجام فعالیت های روزانه آزاردهنده باشد.
در راهنمای زیر، روش‌های مربوط به برداشتن کیست گانگلیونی را بررسی می کنیم. همچنین برخی اطلاعات اولیه را در مورد کیست گانگلیون و نحوه پیدا کردن یک متخصص ارائه می دهیم.
در پایان این مقاله، توضیح می دهیم که بعد از برداشتن کیست گانگلیون، چه مراقبت هایی لازم است.
کیست گانگلیون چیست
عملکردهای طبیعی بدن ما با وجود سیستم هایی مانند سیستم های اسکلتی و عضلانی ممکن شده است.
استخوان ها و ماهیچه ها با تاندون هایی در بین شان به هم متصل شده اند. گاهی اوقات گلوله های کوچک پر از مایع روی تاندون تشکیل می شود.
این کیسه های کوچک پر از مایع همان کیست های گانگلیونی هستند. کیست های گانگلیونی نه تنها روی تاندون ها بلکه روی مفاصل نیز ایجاد می شوند.
این کیست ها یکی از رایج ترین انواع مشکلات در دست هستند.
کیست های گانگلیونی در اکثر موارد، در مفصل مچ و روی دست ایجاد می‌شوند. احتمال ایجاد آنها در قسمت داخلی مچ دست نیز وجود دارد.
ایجاد کیست گانگلیون در سایر نواحی بدن ممکن اما نادر است. سایر قسمت هایی از بدن که ممکن است کیست گانگلیون در آنها رشد کند، عبارتند از:
- قسمت خارجی زانو
- قسمت خارجی مچ پا
- نوک انگشت، زیر کوتیکول (کیست های مخاطی)
- پایه انگشتان، سمت کف دست
- روی پا
کیست های گانگلیون ممکن است به صورت یک توده بزرگ یا گروهی از توده های کوچکتر متصل به یک ساقه منفرد در بافت ظاهر شوند.
کیست های گانگلیونی اغلب پس از مدتی ناپدید می شوند، اما، در صورت ایجاد درد و ناراحتی، امکان برداشتن کیست گانگلیونی وجود دارد.
علائم کیست گانگلیون
کیست های گانگلیون ضایعاتی هستند که به علت اشغال فضا، بسته به اندازه یا محل، باعث ناراحتی یا درد می شوند.
درد، در صورت وجود، یک درد دائمی و آزاردهنده خواهد بود که در برخی موارد به بالای بازو کشیده شود.
کیست های گانگلیون گاهی آنقدر بزرگ هستند که دامنه حرکتی دست را محدود می کنند.
کیست ها در صورت اتصال به تاندون فلکسور، توانایی دست در گرفتن اشیا یا حرکت انگشتان را مشکل می کنند.
یک شکایت مکرر در مورد گانگلیون ها در سطوح دورسال، درد در هنگام باز کردن مچ دست است، مانند فشار دادن به دست برای برخاستن از حالت نشسته یا فشار روی دست برای بالا آمدن در پوزیشن پلانک در یوگا.
بیشتر بخوانید : آرتروز دست چیست؟ + علائم و درمان در شیراز
عوامل خطر زا برای ایجاد کیست گانگلیون
سبک زندگی یا مشاغل خاص افراد را در معرض خطر بیشتری برای ایجاد کیست گانگلیون قرار می دهد. سن و جنسیت نیز از عوامل خطرزا هستند.
در ادامه به طور عمیق تری در مورد عوامل خطرزا برای ایجاد کیست گانگلیون بحث خواهیم کرد.
کیست گانگلیون در زنان بیشتر مشاهده می شود. سن نیز یک عامل موثر است و بیشتر موارد مربوط به سنین بین 20 تا 40 سالگی می باشد.
آرتروز یکی از عوامل خطرزای اصلی برای کیست های گانگلیونی به شمار می رود. در بیماری استئوآرتریت، غضروف مفصل آسیب دیده یا فرسوده می شود.
حتی در صورت عدم ابتلا به استئوآرتریت، آسیب دیدگی مفاصل یا تاندون، احتمال ایجاد کیست گانگلیون را ایجاد می کند.
برخی از سبک های زندگی و مشاغل نیز باعث ایجاد کیست گانگلیون می شوند.
مشاغلی که در آنها افراد نیاز به کار زیاد با دستان دارند، خطر بیشتری ایجاد می کنند. از جمله این مشاغل می توان به کارهای پشت میز نشینی، نوازندگی، باغبانی و کارگران ساختمانی اشاره کرد.
ورزشکاران نیز بیشتر از سایرین دچار کیست گانگلیونی می شوند. برخی از ورزشکاران در حین تمرین، به علت کار کشیدن بیش از حد از مفاصل، آسیب می بینند.
به عنوان مثال، زنان ژیمناست مستعد ابتلا به کیست گانگلیون هستند.
دلایل ایجاد کیست گانگلیون
هیچ کس دلایل دقیق ایجاد کیست های گانگلیونی را نمی داند.
غالباً، این کیست ها در نواحی پوشش یک تاندون یا مفصل رشد کرده و شبیه یک قطره کوچک آب روی یک ساقه هستند.
به نظر می رسد این کیست ها با برآمده شدن بافت های اطراف مفصل، شکل می گیرند.
گهی در اثر پارگی های کوچک در غشای تاندون یا کپسول مفصلی، مایع از پارگی عبور کرده و فشرده می شود.
برخی پزشکان کیست گانگلیون را با یک “تاول” داخلی قابل مقایسه می دانند. آنها معتقدند که علت ایجاد آنها واکنش بدن نسبت به ضربه، آسیب یا استفاده بیش از حد است.
آسیب دست یا مچ دست، احتمال ایجاد کیست گانگلیونی را به وجود می آورد. آسیب های مکرر معمولا بلافاصله باعث ایجاد کیست نمی شوند.
تشکیل ناگهانی کیست گانگلیونی معمولا در اثر آسیب های منفرد است.
بهترین راه برای جلوگیری از کیست گانگلیون، جلوگیری از آسیب دست در خانه می باشد.
سعی کنید قبل و بین ساعات کار با ورزش کردن و گرم کردن دست ها و مچ ها آنها را نسبت به آسیب مقاوم کنید. پس از کار شدید به دست ها استراحت دهید.
تشخیص کیست گانگلیون
دریافت شرح حال کامل و معاینه فیزیکی برای تشخیص بسیار مهم هستند. در تظاهرات پیچیده تر، با استفاده از سونوگرافی جامد یا مایع بودن محتوای توده را تایید می کنند.
اگر توده کیستیک باشد، برای تایید کیست گانگلیونی، با آسپیراسیون سوزنی، از محتویات کیست نمونه برداری می کنند.
MRI برای بررسی کیست های گانگلیونی کوچک تر و مخفی که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند استفاده می‌شود.
برای بررسی های قبل از جراحی نیز ام آر آی انجام می شود، به خصوص در مواردی که احتمال اتصال کیست گانگلیون به یک تاندون وجود دارد یا علائم مشابه عارضه دیگری مانند سندرم تونل کارپال است. البته MRI محدودیت های خاص خود را دارد.
در برخی موارد، با MRI کیست گانگلیونی قابل تشخیص نبوده و به این دلیل، جراحی بهترین روش هم برای تشخیص و هم برای درمان کیست گانگلیونی است. پس از برداشتن کیست، می توان آن را برای تایید تشخیص به پاتولوژیست فرستاد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی دست در شیراز
درمان کیست گانگلیون
کیست های گانگلیونی عمدتاً با برداشتن توده درمان می شوند. برای برداشتن کیست گانگلیون یا تسکین علائم از روش های زیر استفاده می کنند:
آسپیراسیون
آسپیراسیون یک روش محافظه کارانه تر برای برداشتن کیست گانگلیونی است. این روش شامل آتل بندی مچ دست و به دنبال آن استفاده از بی حس کننده موضعی است.
یک سوزن کوچک وارد شده و سپس مایع را با آن خارج می کنند. آسپیراسیون باید آهسته باشد زیرا کشیدن ناگهانی پیستون، باعث آسیب بیشتر در داخل مفصل خواهد شد.
پس از آسپیراسیون، برای جلوگیری از التهاب استروئیدها تزریق می شوند. آسپیراسیون در برداشتن کیست موثر است اما احتمال عود آن نیز وجود دارد.
عمل جراحی
برداشتن کیست گانگلیون با جراحی، رایج ترین روش برای برداشتن کامل کیست و جلوگیری از عود آن است.
در روش جراحی طی یک عمل جزئی، کیست مچ دست برداشته می شود. در اکسیزیون برای جلوگیری از رشد کیست های جدید، جراح کپسول کیست را نیز بر می دارد.
ابتدا برای جلوگیری از احساس درد، بی حسی موضعی در ناحیه مورد نظر تزریق می شود. سپس، جراح برای وارد کردن آرتروسکوپ و مشاهده قسمت داخلی مفصل، یک برش کوچک می زند.
پس از مشخص شدن محل کیست، ابزار کوچکی را برای برداشتن توده وارد می کنند.
این عمل در یک مرکز جراحی سرپایی انجام می شود و برش جراحی معمولاً در عرض یک تا دو هفته بهبود می یابد.
داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی
NSAID ها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین التهاب و درد را کاهش می دهند.
درمان طبیعی کیست گانگلیون
ممکن است از درمان های غیر دارویی برای کاهش درد و التهاب استفاده شود. استفاده از کمپرس گرم به مدت 15 دقیقه و سه بار در روز، ناراحتی ناشی از این عارضه تسکین می دهد.
تصورات غلط در مورد درمان کیست گانگلیونی را باید نادیده گرفت زیرا ممکن است باعث آسیب بیشتر شود. برای جلوگیری از عفونت، از فرو کردن جسم برنده در توده خودداری کنید.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
