آیا می دانستید که شایع ترین اختلال حرکتی (از نظر ناتوانی) اختلالات مفصل فکی گیجگاهی یا TMJ است؟ تمرینات خاص این اختلالات در فیزیوتراپی اگرچه زیاد هستند، اما همه آنها برای همه افراد مناسب نمی باشند.
در این مقاله به بررسی فیزیوتراپی اختلالات مفصل فکی گیجگاهی، نحوه انجام و بهترین تمرین ها برای درمان آن خواهیم پرداخت.
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی چیست
TMJ (مفصل گیجگاهی فکی) متشکل از سه استخوان است که جمجمه را به فک پایین متصل می کند.
این مفصل مسئول حرکت فک بوده و عملکرد آن ممکن است به دلایل مختلفی مانند آرتریت، آسیب یا ژنتیک دچار اختلال شود. با درمان های فیزیوتراپی (PT) می توان علائم و عملکرد این مفصل را بهبود بخشید.
فیزوتراپی با بازگرداندن دامنه حرکتی (ROM) طبیعی در مفصل فکی گیجگاهی، بهبود عملکرد عضلات و درمان درد به بهبود این اختلالات کمک می کند.
تمرکز مناسب ترین تمرینات فیزیوتراپی مخصوص TMJ، بر کشش و تحرک مفصل است، بدون آنکه دردی ایجاد کند.
فیزیوتراپی مفصل گیجگاهی فکی
فیزیوتراپی مفصل فکی گیجگاهی یا TMJ نوعی توانبخشی است که به بهبود عملکرد مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) کمک می کند.
این مفصل که در گردن قرار دارد، امکان حرکت را به فک می دهد. گاهی این مفصل متورم و دردناک می شود. تاثیر فیزیوتراپی در بهبود عملکرد TMJ، با بازگرداندن قدرت حرکت و کاهش درد است.
فیزیوتراپی برای TMJ معمولاً شامل ترکیبی از تمرینات و کشش است. روش های مفید برای مفصل فکی گیجگاهی معمولا تمرینات کششی، ماساژ یا منیپولیشن می باشد.
برای انجام حرکات کششی و کشش عضلات گردن گاهی از یک باند الاستیک یا یک تکه پارچه استفاده می شود. گاهی اوقات نیز برای حفظ دامنه حرکتی و تسکین درد از آتل استفاده می کنند.
وسایلی مانند توپ تنیس یا غلتک فومی نیز برای اعمال فشار به نواحی خاصی از گردن کاربرد دارند. این کار تنش و درد را کاهش می دهد.
معمولاً جلسات هر دو هفته یکبار است و هر جلسه حدود 30 دقیقه طول می کشد.
مزایای فیزیوتراپی مفصل گیجگاهی فکی
هدف از انجام فیزیوتراپی مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) درمان اختلالات و عارضه های مختلفی مانند درد مفصل فکی گیجگاهی، اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD)، گردن درد، سردرد و درد فک است.
فیزیوتراپی TMJ با بهبود عملکرد این مفصل به تسکین علائم این عارضه ها کمک می کند.
فیزیوتراپی علاوه بر درمان درد و اختلال عملکرد TMJ در بهبود سایر علائم مربوط به این اختلالات یا عارضه ها نیز موثر است.
فیزیوتراپی برای TMJ معمولاً شامل ترکیبی از ماساژ، ورزش و اصلاح فک است. درمانگر بر اساس علائم و وضعیت هر فرد، موثرترین تمرینات را برای او تعیین می کند.
برخی از مزایای فیزیوتراپی TMJ عبارتند از:
- تسکین درد و بهبود اختلال عملکرد TMJ
- بهبود سایر علائم مرتبط با این اختلال یا عارضه
- بهبود عملکرد مفصل فکی گیجگاهی
در صورت وجود درد یا ناراحتی در فک، فیزیوتراپی یک گزینه خوب برای درمان است.
روش های درمان در فیزیوتراپی بسیار متنوع هستند و با به کار گیری برخی از آنها می توان وضعیت این بیماران را بهتر کرد.
اگر مایل به امتحان کردن فیزیوتراپی TMJ هستید، حتماً با یک درمانگر در مورد نیازهای خاص خود صحبت کنید.
بیشتر بخوانید : مرکز فیزیوتراپی در شیراز
انواع مختلف فیزیوتراپی اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
در فیزیوتراپی برای اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) معمولاً برای بهبود عملکرد این مفصل از تمرینات و کشش های مختلف برای بهبود عملکرد استفاده می شود. فیزیوتراپی TMJ چند نوع اصلی دارد:
درمان محافظه کارانه
این نوع شامل مدیریت علائم با استفاده از روش های غیر جراحی یا غیر تهاجمی است.
درمان توانبخشی
با هدف بازگرداندن عملکرد از دست رفته و با ترکیبی از تمرینات و کشش ها انجام می شود.
فیزیوتراپی دستی
این روش با سایر روش‌های درمانی متفاوت است، زیرا با تمرکز بر روی تکنیک‌های عملی می‌تواند حرکت مفصل را بهبود بخشیده و برای کاهش استرس روی دیسک و مفصل، سفتی عضلات و نقاط ماشه‌ای نزدیک به فک را کاهش دهد.
درمان نقاط ماشه ای با سوزن خشک
یکی از انواع درمان های نقاط ماشه ای، درمان با سوزن خشک است.
تاثیر این روش درمانی در درمان این نقاط ماشه ای حساس و سفت که می توانند باعث سردرد شوند، تایید شده است.
در صورت موثر بودن این روش برای یک بیمار، اسپاسم عضلانی برطرف شده و فک بلافاصله به حالت آرامش باز می گردد.
کشش
کشش نواحی دهان، گردن و صورت می تواند به کاهش تنش و التهاب در این نواحی کمک کند.
ماساژ دادن
ماساژ عضلات تمپورال (گیجگاهی) می تواند به تسکین درد و بهبود عملکرد کمک کند.
بهترین تمرینات برای درمان مشکلات TMJ
تمرینات مختلفی برای درمان مشکلات TMJ وجود دارد. برخی از رایج ترین این تمرینات عبارتند از:
ماهیچه های جونده
این تمرین به شل شدن فک و کاهش تنش در عضله فک کمک می کند.
استراحت دادن به فک
این یک تمرین ساده اما مهم است که برای بهبود عملکرد TMJ باید به طور منظم انجام شود. هر روز فک را به مدت 30 ثانیه یا بیشتر باز نگه داشته و استراحت دهید.
ضربه زدن
با نوک انگشتان دو بار سریع به چانه ضربه بزنید. پس از دو ثانیه، همین کار را در سمت دیگر تکرار کنید. این تمرین به کشش کپسول مفصل فکی گیجگاهی و بهبود عملکرد عضلات جونده کمک می کند.
اسکات دیواری
بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه باز کنید. وزنه ای را در هر دست گرفته و به اندازه طول بازو در پشت خود نگه دارید، طوری که کف دست ها رو به جلو باشد.
در حالی که کمر خود را صاف نگه داشته اید، بدن خود را تا جای ممکن به حالت چمباتمه پایین بیاورید، تا جایی که ران ها موازی زمین شوند.
سپس در حالت ایستاده قرار گیرید. این حرکت را 10 بار برای هر طرف تکرار کنید. این تمرین عضلات اطراف فک را تقویت و به بهبود دامنه حرکتی مفصل TMJ کمک می کند.
بیشتر بخوانید : متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز
حرکت فک به جلو
دهان خود را کاملا باز کنید. یک شی به اندازه یک چهارم اینچ را بین دندان های جلویی قرار داده و فک پایینی را به سمت جلو حرکت دهید تا دندان های پایین، جلوی دندان های بالا قرار گیرند.
وقتی انجام این حرکت برایتان راحت تر شد، ضخامت جسم بین دندان ها را افزایش دهید.
عقب بردن چانه
در حالی که شانه ها را عقب و سینه را بالا نگه داشته اید، چانه خود را صاف به عقب بکشید. سه ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
بالا آوردن چانه
صاف به پشت دراز بکشید و کف دست‌ها را روی زمین در کنار خود قرار دهید، پاها را 90 درجه از مفصل ران خم کنید تا کف پاها صاف روی زمین قرار گیرند.
تمرینات ماهی قرمز
برای رسیدن به نتیجه کارآمد و موثر، سعی کنید زبان خود را روی سقف دهان فشار داده و یک انگشت خود را جلوی گوش خود در محل مفصل فکی گیجگاهی قرار دهید.
انگشت وسط یا اشاره خود را روی چانه خود قرار دهید. فک پایین را تا نیمه باز کرده و سپس آن را ببندید.
باید بدون ایجاد درد، مقاومت خفیفی وجود داشته باشد. در نوع دیگر این تمرین باید یک انگشت را روی هر TMJ قرار داده و در همان حال فک پایین خود را تا نیمه باز کنید و دوباره ببندید.
انجام این کار به بهبود عملکرد فک کمک می کند.
اندام وتری گلژی
برای کمک به از بین بردن پلاک، یک جسم به اندازه یک چهارم اینچ، مانند چند چوب پایین آورنده زبان، را بین دندان های جلویی خود قرار دهید.
در ابتدا حرکت دادن فک در حین نگه داشتن جسم در دهان دشوار است، اما پس از قوی شدن در این تمرین، می‌توانید با روی هم قرار دادن چند عدد از آنها، ضخامت آن ها را افزایش دهید.
نتیجه گیری
درد در فک می تواند مانند شکنجه باشد. علت این درد به احتمال زیاد اختلالی به نام سندرم مفصل فکی گیجگاهی (TMS) است.
سندرم مفصل فکی گیجگاهی باعث تنش و/یا التهاب در مفصل های بین استخوان تمپورال و فک پایین می شود – دو استخوانی که فک پایین جمجمه را تشکیل می‌دهند.
خوشبختانه درمان هایی برای تسکین درد TMJ وجود دارد. در این مقاله، TMS و تمرین های مفید برای درمان آن را بررسی کردیم.
مجید حسن بیگی فیزیوتراپیست و عضو انجمن فیزیوتراپی ایران در شیراز، ارائه کننده خدمات فیزیوتراپی در شیراز. برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با کلینیک فیزیوتراپی مهراز، با شماره تلفن 09010384525 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک فیزیوتراپی مهراز: شیراز، خیابان اردیبهشت غربی، تقاطع خیابان فلسطین (باغشاه) و اردیبهشت، ساختمان امیران، طبقه 4
