شکستگی جناغ سینه چیست
در شکستگی استخوان جناغ سینه یا شکستگی استرنوم، شکستگی یا شکافی در استخوان سینه ایجاد می شود.
جناغ یک استخوان عمودی بلند است که در مرکز قفسه سینه قرار دارد و به همراه 12 دنده، قسمت قدامی قفسه سینه را تشکیل می دهد. جناغ و دنده ها (که به آن متصل هستند) یک محفظه امن را برای بافت ها و اندام های حیاتی از جمله ریه ها و قلب ایجاد می کنند.
ضربه مستقیم به قفسه سینه می تواند منجر به شکستگی سینه یا جناغ شود. شایع ترین علت این اتفاق برخورد فرمان به قفسه سینه در تصادفات وسایل نقلیه موتوری است.
ضربات سبک تر، ممکن است به جای شکستگی فقط باعث کبودی جناغ شوند. تشخیص شکستگی جناغ سینه را می توان با رادیوگرافی قفسه سینه یا سی تی اسکن تایید کرد.
شکستگی جناغ معمولاً خود به خود بهبود می یابد. اما برای تسریع روند بهبودی به استراحت، کمپرس سرد و دارو نیاز است.
از آنجایی که برای شکستن جناغ باید نیرو یا ضربه زیادی به آن وارد شود، همیشه خطر آسیب به سایر اندام ها و ساختار های بدن مانند مهره ها، دنده ها، ریه ها، قلب، بافت نرم و رگ های خونی مجاور نیز وجود دارد.
آسیب به قلب و ریه ها موارد بسیار جدی هستند و در صورت وجود یک شکستگی شدید یا جابجا شده، احتمال چنین آسیب هایی وجود خواهد داشت.
دلایل اصلی شکستگی جناغ سینه
چنین شکستگی هایی اغلب نتیجه یک ضربه مستقیم بر روی جناغ است.
در این حالت، شکستگی های ترکیبی که همراه با آسیب دنده ها هستند نیز رخ می دهند که عوارض مختلفی خواهند داشت.
آسیب های دنده ای اغلب در محل اتصال دسته و تنه جناغ رخ می دهند و علت آن معمولاً برخورد قفسه سینه به فرمان یا کمربند ایمنی در تصادف وسیله نقلیه موتوری است.
شکستگی استرنوم معمولاً مربوط به جراحی قلب باز می باشد. گاهی اوقات به دلیل وارد شدن یک نیروی تروماتیک به قسمت فوقانی کمر (اغلب در تصادف وسیله نقلیه موتوری، بدون وارد شدن ضربه مستقیم به جناغ سینه)که باعث خم شدن به جلو می شود یا به دلیل برخورد با بازیکن دیگر در حین ورزش های تماسی مانند فوتبال یا راگبی یا در اثر ضربه توپ در ورزش هایی مانند هاکی یا کریکت رخ می دهد.
دسته بندی شکستگی جناغ سينه
دسته بندی این آسیب ها، بسته به شدت آنها، به صورت زیر است:
- شکستگی ناقص (شقاق جناغی)
- شکستگی کامل
بسته به آسیب پوست، شکستگی ها به صورت زیر متمایز می شوند:
- شکستگی باز
- شکستگی بسته
نوع باز شکستگی، به دلیل خطر ورود عوامل عفونی به سطح زخم و ایجاد عوارض سپتیک بیشتر خطرناک ترین است.
بیشتر بخوانید : علائم و درمان شکستگی استخوان ترقوه در شیراز
دسته بندی بر اساس محل قرار گیری قطعات شکسته شده استخوان، به صورت زیر است:
- شکستگی بدون جابجایی قطعات شکسته استخوان
- شکستگی با جابجایی قطعات شکسته استخوان
شکستگی جناغ با جابجایی، با عدم قرارگیری درست قطعات استخوان در آناتومی بدن مشخص شده و احتمال آسیب جدی به اندام های مجاور (پلور، ریه ها، قلب، دیافراگم) و بروز عوارض جانبی مرتبط را ایجاد می کند.
دسته بندی بر اساس محل شکستگی استخوان به صورت زیر است:
- شکستگی مانوبریوم جناغ (دسته جناق یا قسمت بالای استخوان جناغ)
- شکستگی تنه جناغ
- شکستگی زائده خنجری
علائم و تشخیص شکستگی جناغ سينه
بیماران مبتلا به شکستگی جناغ معمولاً در زمان آسیب، درد ناگهانی در قفسه سینه را تجربه می کنند. درد اغلب تیز و شدید است و احتمالا در هنگام تنفس عمیق، سرفه، خنده یا عطسه افزایش می یابد.
احتمال ایجاد درد در قسمت جلوی قفسه سینه، به ویژه در شب یا اول صبح (به ویژه در چند روز اول پس از آسیب) نیز وجود دارد.
درد ممکن است هنگام دراز کشیدن در موقعیت‌های خاص (مانند خوابیدن روی سینه یا به پهلو) و با لمس محکم جناغ سینه در محل آسیب افزایش یابد.
تورم و/یا کبودی نیز گاهی مشهود است.
در شکستگی های شدید جناغ که قطعات استخوان جابجا شده اند، ممکن است یک تغییر شکل آشکار در آن ناحیه دیده شود.
بیماران مبتلا به این عارضه همچنین گاهی با انجام حرکات خاصی در قسمت فوقانی کمر و قفسه سینه (مانند چرخش، خم شدن به جلو یا پهلو یا قوس به سمت عقب) و با حرکات خاصی در اندام فوقانی (مانند هل دادن، کشیدن، بلند کردن اجسام سنگین، رساندن دست به هدف، حرکت بازوها در جلوی بدن یا بالای سر) درد داشته باشند.
علائم شکستگی جناغ کاملاً پاتوگنومونیک، یعنی مختص این نوع آسیب است:
- درد شدید در ناحیه جناغ که با تنفس و سرفه تشدید می شود.
- در شکستگی جناغ تنفس کم عمق و مکرر می شود.
- بیمار خمیده می نشیند (تا درد را کاهش دهد)
- تورم و تغییر شکل در محل آسیب
- بروز هماتوم
- در شکستگی هایی که جابجایی استخوان وجود دارد، تکه های استخوانی با لمس مشخص هستند.
- عکسبرداری با اشعه ایکس از ناحیه جانبی قفسه سینه، اطلاعات کامل تری در مورد محل و ماهیت شکستگی ارائه می دهد.
لازم به ذکر است که در موارد شکستگی ناقص (ترک)، علائم بالا ممکن است ظاهر نشوند. بنابراین، پس از آسیب جدی قفسه سینه، حتما به موقع به پزشک مراجعه کنید.
در صورت جابجایی زیاد قطعات استخوانی شکسته شده، احتمال آسیب به ریه ها، پلور یا اندام های واقع در مدیاستن وجود دارد.
درمان شکستگی جناغ سینه
درمان شکستگی جناغ به شدت شکستگی و نوع عضو درگیر (در صورت وجود) بستگی دارد. در صورت مشاهده صدمات شدید یا خطرناک به ریه ها، قلب یا عروق خونی، اقدامات درمانی مورد نیاز برای نجات بیمار آغاز می شود.
در صورت عدم وجود این نوع صدمات یا پس از تثبیت وضعیت فرد آسیب دیده، اقدامات درمانی دیگری انجام خواهد شد.
درمان حمایتی برای شکستگی جناغ شامل استراحت برای حدود 10-24 هفته و استفاده از کمپرس سرد در ناحیه آسیب دیده برای کاهش التهاب است.
در کل، باید مراقب بود که به سینه فشار وارد نشود. به افرادی که دچار شکستگی جناغ شده اند، توصیه می‌شود تا زمان بهبودی، از انجام کارهایی مانند بلند کردن بار، حمل یا هل دادن اجسام سنگین و حرکت بازوها در بالای سر خودداری کنند.
می توان برای کاهش درد و التهاب از برخی داروها استفاده کرد.
اگرچه در موارد شکستگی جناغ کمتر به جراحی نیاز است، اما برای شکستگی‌های شدید یا در صورت درگیر شدن اندام های زیرین شاید لازم شود.
بیمارانی که شکستگی هایی با استخوان های جدا و جا به جا شده دارند، معمولاً برای کنترل درد باید برای مدت کوتاهی در بیمارستان بستری شوند و اکثر آنها طی یک دوره 9-12 هفته ای که به طور میانگین 10.4 هفته است، به طور کامل بهبود می یابند.
دو سوم این بیماران فقط به مسکن نیاز دارند و علامت اکثر آنها درد قفسه سینه در این دوره است.
درمان شکستگی جناغ سينه بدون جابجایی
چنین نوع شکستگی به درمان محافظه کارانه بهتر پاسخ می دهند.
اولین گام در درمان چنین شکستگی هایی، اعمال 20 میلی لیتر محلول 1٪ نووکائین (یک بی حس کننده موضعی) به ناحیه آسیب دیده و تجویز مسکن های سیستمیک برای کاهش درد است.
به دلیل ایجاد مشکل در تنفس در چنین مواردی، استنشاق اکسیژن مرطوب توصیه می شود.
در مرحله بعد، چسباندن یک نوار پهن از یک چسب تخصصی در امتداد جناغ ضروری است تا به مدت دو هفته قفسه سینه را ثابت نگه دارد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی تنفسی و قفسه سینه در شیراز
درمان شکستگی جناغ سينه جابجا شده
اگر همچنان جابجایی وجود داشته باشد، می توان قطعات استخوان جناغ را به طور دستی در جای خود نگه داشت. البته این عمل پس از بیهوشی موثر انجام می شود.
پس از جابجایی، بیمار باید به مدت سه هفته روی یک تخت با محافظ سینه دراز بکشد.
یک غلتک بین تیغه های شانه بیمار قرار می گیرد. قرارگیری طولانی مدت در یک موقعیت هایپراکستنشن منجر به ترمیم تدریجی قطعات شکسته شده استخوان می شود.
متأسفانه ساختار جناغ همیشه به این روش قابل ترمیم نیست. در برخی موارد، پزشکان باید به درمان جراحی شکستگی جناغ سینه، جراحی استئوسنتز با سیم ها یا صفحات متقاطع متوسل شوند.
فرد پس از جراحی در عرض دو ماه دوباره قدرت کار کردن را باز خواهد یافت.
پیش آگهی از شرایط پیش رو در موارد شکستگی جناغ سینه
بهبود کامل شکستگی استخوان سینه حدود 10 تا 24 هفته طول می کشد. در این دوره، پزشکان وجود درد در قفسه سینه را بررسی می کنند. موارد جوش نخوردن شکستگی استخوان سینه نادر است.
جلوگیری از شکستگی جناغ سينه
اکثر موارد شکستگی های جناغ در تصادفات وسایل نقلیه رخ می دهند. بستن کمربند ایمنی از شکستگی استخوان سینه در چنین شرایطی جلوگیری خواهد کرد.
استفاده از تجهیزات حفاظتی در حین ورزش های تماسی یا پربرخورد و در حین کار در ساختمان های بلند می تواند از شکستگی جناغ جلوگیری کند.
از بلند کردن یا کشیدن وسایل سنگین در محل کار بدون استفاده از تجهیزات محافظ مناسب اجتناب کنید.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانخبشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی در شیراز، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با اطلاعات صفحه تماس با ما و مطب ارتباط برقرار کنید.
