علائم و درمان شکستگی استخوان ترقوه
استخوان ترقوه، استخوانی است که در قسمت بالایی قفسه سینه، بین استخوان سینه (جناغ) و کتف قرار دارد.
این استخوان به راحتی لمس می شود زیرا بر خلاف استخوان های دیگر که توسط ماهیچه ها پوشیده شده اند، روی بخش بزرگی از ترقوه را تنها پوست می پوشاند.
شکستگی این استخوان در نوزادان (عموما در هنگام تولد)، کودکان و نوجوانان (به دلیل تکامل و رشد ترقوه تا اواخر نوجوانی)، ورزشکاران (به دلیل خطرات ناشی از صدمات ورزشی) و در رابطه با انواع زیادی از تصادفات و یا طی فرایند سقوط اتفاق می افتد.
شکستگی ترقوه بسیار شایع است و حدود 2 تا 5 درصد از کل شکستگی ها را تشکیل می دهد. برای درمان شکستگی استخوان ترقوه در شیراز به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی دکتر زهره عشقی مراجعه کنید.
انواع شکستگی های ترقوه
معمولاً شکستگی های ترقوه بسته به محل به سه نوع تقسیم می شوند.
- شکستگی های شفت میانی ترقوه (75%) : در یک سوم مرکزی استخوان رخ می‌دهد و شدت آن از یک ترک ساده تا دررفتگی شدید متفاوت است. موارد نگران کننده شامل شکستگی های متعدد در استخوان (شکستگی های قطعه ای)، جابجایی قابل توجه استخوان (جداشدگی و دررفتگی شدید)، یا کوتاه شدن طول استخوان هستند.
- شکستگی های قسمت انتهایی ترقوه (20%) : این شکستگی ها در نزدیکی قسمت انتهایی استخوان ترقوه در مفصل شانه رخ می دهد. این ناحیه، مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) نام دارد. شکستگی‌های این محل اغلب ملاحظات درمانی مشابهی با آسیب های مفصل AC دارند.
- شکستگی های قسمت داخلی ترقوه (5%) : این شکستگی ها شیوع کمتری دارند و اغلب با آسیب به مفصل استرنوکلاویکولار در ارتباط هستند. انتهای داخلی ترقوه یکی از آخرین صفحات رشدی است که بسته می شود. شکستگی صفحه رشد ترقوه در اواخر نوجوانی و اوایل دهه 20 روی می دهد.
علائم شکستگی استخوان ترقوه
اغلب بیماران با شکستگی استخوان ترقوه از درد شانه و اختلال در حرکت بازو شکایت دارند. علائم شایع این آسیب شامل موارد زیر می شوند:
- درد در قسمت بالایی استخوان ترقوه
- تغییر شکل استخوان ترقوه
- تورم و کبودی در اطراف شانه که این کبودی با گذشت زمان، ممکن است به سمت قفسه سینه و زیر بغل گسترش پیدا کند
- اختلال در بالا بردن طرفی بازو
- بی حسی و احساس گزگز در قسمت پایینی بازو
تشخیص شکستگی استخوان ترقوه
رادیوگرافی در مطب پزشک یا در اورژانس بیمارستان، برای ارزیابی انواع خاصی از شکستگی های ترقوه، انجام می‌شود.
پزشک نیز برای اطمینان از سالم بودن اعصاب و رگ های خونی ناحیه ترقوه معایناتی انجام می دهد.
با وجود کم بودن احتمال آسیب به اعصاب و عروق اطراف ترقوه، در شکستگی های شدید، احتمال بروز این صدمات وجود دارد.
بیشتر بخوانید : دررفتگی جزئی شانه یا سابلوکساسیون چیست؟
درمان شکستگی استخوان ترقوه
درمان شکستگی ترقوه به دو شکل فرصت دادن به خود استخوان برای بهبودی یا انجام عمل جراحی برای بازگرداندن شکل و حالت مناسب استخوان و قرارگیری آن در وضعیت مناسب انجام می شود.
عموما برخی از درمان های رایج برای شکستگی استخوان ها در سایر نواحی بدن، برای درمان شکستگی ترقوه مناسب نیستند.
همچنین جااندازی بسته استخوان نیز انجام نمی شود، زیرا در این نوع شکستگی به غیر از جراحی راهی برای نگه داشتن استخوان در یک راستا و جااندازی وجود ندارد.
عموما پزشک در رابطه با انجام جراحی، عوامل زیر را بررسی خواهد کرد:
- محل شکستگی و جابجایی استخوان : شکستگی‌های بدون جابجایی یا با جا به جایی ناچیز بدون جراحی درمان می شوند.
- کوتاه شدن قطعه شکسته شده : بعضی شکستگی های با جا به جایی نیز به خوبی بهبود می یابند، اما در کوتاه شدگی های قابل توجه استخوان، احتمالا اقدامات جدی تری نیاز است.
- آسیب های همراه : امکان دارد بیمارانی که دچار صدمات سر یا شکستگی های متعدد شده اند بدون اقدامات جراحی درمان شوند.
- سن بیمار : بیماران جوان تر شانس بیشتری برای بهبودی بدون انجام جراحی دارند.
- انتظارات بیمار : هنگامی که آسیب متوجه یک ورزشکار یا افراد با کارهای سنگین باشد، و یا اندام غالب آسیب دیده باشد، انجام جراحی منطقی تر به نظر می رسد.
- آسیب به بازوی غالب : هنگامی که آسیب در بازوی غالب رخ می دهد، اثرات ناشی از شکستگی های شدید و دررفتگی های جدی، قابل توجه تر است.
پزشک در رابطه با مزایا و معایب جراحی به شما مشاوره می دهد.
اکثرا شکستگی های ترقوه را می توان بدون جراحی درمان کرد، در حالی که در برخی مواقع جراحی برای بیمار نتیجه بهتری دارد.
چندین نوع درمان غیر جراحی برای شکستگی ترقوه استفاده می شود.
این درمان ها شامل اسلینگ (آویز دست) یا بریس ترقوه هستند.
تاثیر بریس روی تراز شدن شکستگی مشخص نشده است و اغلب بیماران استفاده از اسلینگ را راحت تر ارزیابی می کنند.
بهبودی و نقاهت
- اکثر شکستگی‌های ترقوه طی 6 تا 12 هفته در بزرگسالان و 3 تا 6 هفته در کودکان بهبود می یابند و درد معمولاً در عرض چند هفته تسکین پیدا می کند.
- اغلب بیماران، علی الخصوص بیماران جوان تر، در کمتر از 12 هفته به فعالیت کامل باز می گردند.
- معمولا حرکت ندادن اندام آسیب دیده بیشتر از چند هفته به طول نمی انجامد و حرکت و فعالیت سبک شروع می‌شود.
- یک راهنمای کلی برای بازگشت هرچه سریع تر به فعالیت روزمره این است که باید از انجام فعالیت ها و استفاده از وسایلی که باعث تشدید درد می شود اجتناب کرد.
- اگر نبستن آویز دست باعث درد می شود، بهتر است آن را ببندید.
- در صورتی که رانندگی باعث درد در محل شکستگی می شود، رانندگی نکنید.
- اگر پرتاب کردن توپ برای شما دردناک است، از این کار اجتناب کنید.
- زمانی که یک فعالیت باعث درد قابل توجهی نمی شود، می توان با انجام آن قدمی برای بازگشت تدریجی به فعالیت های روزمره برداشت.
- بهبودی معمولا به شکل کامل صورت می گیرد و انتظار می رود که بیمار کاملا به فعالیت های عادی بازگردد.
- گاهی بیماران به مدت چند ماه یا بیشتر متوجه یک برآمدگی در محل شکستگی می شوند، اما این مسئله نباید آزاردهنده باشد.
بیشتر بخوانید : درمان پارگی روتاتور کاف شانه در شیراز
سوالات متداول
بهبودی شکستگی استخوان ترقوه چه مدت زمانی طول می کشد؟
زمان لازم برای بهبودی شکستگی استخوان ترقوه به سن، محل شکستگی و میزان آسیب وارده بستگی دارد.
کودکان کمتر از 8 سال معمولا طی چهار یا پنج هفته بهبود پیدا می کنند.
این زمان در نوجوانان، ممکن است بین شش تا هشت هفته به طول انجامد.
بهبودی در نوجوانانی که رشدشان متوقف شده است معمولا در عرض 10 یا 12 هفته یا حتی بیشتر طول می کشد.
در بزرگسالان، شکستگی های ترقوه اکثرا پس از گذشت چهار ماه به طور کامل بهبود می یابند.
علت برجستگی روی استخوان ترقوه چیست؟
در برخی افراد، امکان دارد در محل شکستگی ترقوه، برجستگی ایجاد شود.
این احتمال می رود که برطرف شدن این برآمدگی چندین ماه طول بکشد و معمولا مشکل جدی ایجاد نمی کند.
اگر برآمدگی ملتهب یا حساس است بهتر است این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
تورم ترقوه چیست؟
هنگامی که مفصل استرنوکلاویکولار (SCJ، محلی که استخوان ترقوه به استخوان سینه اتصال می یابد) متورم یا برآمده می شود، تورم ترقوه اتفاق افتاده است.
این تورم معمولاً در اثر ضربه، بیماری یا عفونت و تاثیر آن ها روی مایع مفصلی رخ می دهد.
در صورت شکستگی استخوان ترقوه باید از چه کارهایی اجتناب کرد؟
در صورتی که دچار شکستگی استخوان ترقوه شده اید، باید از انجام هر عملی که باعث تشدید درد می شود خودداری کنید.
به عنوان مثال، اگر رانندگی باعث ایجاد درد می شود، تا زمان بهبودی از رانندگی اجتناب کنید.
می‌توان با انجام فعالیت‌های بدون درد یا با درد ناچیز، به سمت بهبودی قدم برداشت.
بیشتر بخوانید : درمان سندرم گیر افتادگی شانه
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
