درد کشاله ران، درد در بخش تحتانی شکم را توصیف می کند، جایی که پا به لگن می رسد. کشش عضلانی، شایع ترین علت درد کشاله ران در بزرگسالان و خصوصا ورزشکاران و مردان است.
نحوه تجربه درد کشاله ران متفاوت بوده و این درد به جز آسیب عضله، دلایل دیگری نیز دارد. تشخیص و درمان به علائم و علت زمینه ای، کودک یا بزرگسال و مرد یا زن بودن فرد بستگی دارد. این مقاله به شرح دلایل احتمالی، تشخیص و درمان درد کشاله ران در بزرگسالان می پردازد.
در گذشته متخصصان ارتوپدی بر این باور بودند که درد کشاله ران همواره با آرتروز و آسیب عضله مرتبط است. امروزه، درک بهتری از درد کشاله ران و دلایل آن وجود دارد. برای درمان کشاله ران می توانید به کلینیک دکتر زهره عشقی متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز مراجعه کنید.
دلایل درد کشاله ران
دلایل متعددی برای درد کشاله ران وجود داشته و محل دقیق این درد به علت آن بستگی دارد. از آنجا که تشخیص درست به تضمین درمان صحیح عارضه کمک می کند، مراجعه به پزشک اهمیت دارد.
نحوه تجربه درد کشاله ران نیز می تواند متفاوت باشد. این درد می تواند خفیف یا شدید بوده، ممکن است به آرامی یا به طور ناگهانی بروز پیدا کرده و می تواند مداوم و آزاردهنده، شدید یا حتی سوزنده باشد. اغلب اوقات درد کشاله ران ناشی از کشش عضلانی بوده اما دلایل شایع دیگری نیز وجود دارد.
کشیدگی عضلانی
کشیدگی کشاله ران اغلب آسیبی ورزشی بوده اما گاهی زمانی که یک حرکت ناشیانه در مفصل ران منجر به کشیدگی یا پارگی عضلات داخلی ران می شود نیز رخ داده و درد کشاله ران پس از تعویض مفصل لگن، یکی از عوارض شایع است.
کشیدگی کشاله ران معمولا موجب درد شدید و ناگهانی می شود. علت این درد معمولا واضح است. گاهی کشیدگی کشاله ران منجر به اسپاسم عضله داخلی ران و ضعف پا می شود.
بیشتر بخوانید : درمان درد لگن + علل و علائم
فتق کشاله ران
فتق کشاله ران نیز می تواند موجب درد کشاله ران شود. این عارضه زمانی رخ می دهد که بافت چربی یا روده ها از داخل ناحیه ای ضعیف یا پاره در دیواره شکمی بیرون می زند. این وضعیت می تواند در اثر کشیدگی مکرر یا حتی سرفه مکرر و شدید اتفاق بیفتد.
افراد مبتلا به فتق کشاله ران، اغلب اوقات کششی را در ناحیه کشاله ران احساس کرده و گاهی هنگام زور زدن، مثلا در زمان بلند کردن اجسام نیز درد مداوم و آزاردهنده ای در کشاله ران حس می کنند.
گاهی اوقات در کشاله ران، یک برآمدگی دیده می شود، اما این امکان وجود دارد که برآمدگی، حاصل فتق کشاله ران باشد که هیچ گونه علائمی ندارد.
سنگ کلیه
سنگ کلیه، توده ای کوچک از مواد معدنی است که در داخل کلیه شکل می گیرد. با عبور این سنگ ها از مجرای ادراری، امکان دارد فرد احساس درد کند.
درد می تواند از خفیف تا شدید متغیر بوده و اغلب بین دنده ها و لگن یا در بخش تحتانی شکم رخ می دهد. در هر دو مورد، اغلب درد به سمت کشاله ران کشیده می شود.
علاوه بر درد، سنگ کلیه می تواند علائم دیگری را نیز به وجود آورد، از جمله:
- وجود خون در ادرار
- حالت تهوع یا استفراغ
- درد در هنگام ادرار
- نیاز فوری به ادرار
اوستئوآرتریت مفصل ران
مفصل ران بین بخش فوقانی استخوان ران و لگن قرار دارد. آرتروز در این مفصل زمانی رخ می دهد که بخش نرم مفصل دچار فرسایش می شود.
با فرسایش مفصل، حرکات پا دردناک و خشک می شود. همانند سایر اشکال آرتروز، درد با فعالیت، تشدید و با استراحت بهتر می شود. علاوه بر درد، گاهی مفصل دچار خشکی نیز می شود.
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز مفاصل یا اوستئوآرتریت در شیراز
گیرافتادگی مفصل ران
گیرافتادگی مفصل ران به عنوان مرحله اولیه آرتروز مفصل ران در نظر گرفته می شود. در این عارضه، زائده های استخوانی در اطراف بخش گوی و کاسه ای مفصل تشکیل می شود. این اتفاق منجر به محدود شدن حرکت مفصل ران می شود.
گیرافتادگی مفصل ران موجب درد در کشاله ران یا بخش خارجی مفصل ران نیز می شود. معمولا این درد زمانی رخ می دهد که فرد، مفصل را تا حد انتهایی جابه جا کند. درد می تواند از حالت خفیف، مداوم و آزاردهنده تا شدید متغیر باشد.
پارگی لابروم مفصل ران
لابروم مفصل ران، لایه ای محکم و منعطف از جنس غضروف است که اطراف بخش گوی مانند مفصل را می پوشاند. پارگی این لایه می تواند موجب درد در کشاله ران یا کفل ها شود. درد حاصل معمولا شدید بوده و طی حرکاتی معین احساس می شود.
شکستگی مفصل ران
شکستگی مفصل ران، نوعی شکستگی استخوان در یک چهارم فوقانی استخوان ران است. زمین خوردن، شایع ترین علت این شکستگی است. ضربه مستقیم به مفصل ران نیز می تواند این شکستگی ها را به وجود آورد.
گاهی شکستگی ها در اثر پوکی استخوان نیز رخ می دهد، عارضه ای که موجب شکننده شدن استخوان ها می شود. سرطان و فشار نیز از دیگر دلایل احتمالی هستند.
بیشتر بخوانید : درمان آتروفی عضلانی + علل و علائم
استئونکروز مفصل ران
استئونکروز مفصل ران موجب مرگ سلول ها در اثر کمبود خون رسانی می شود. با وقوع این عارضه در مفصل ران، سلول های استخوانی شروع به فروپاشی کرده و در نتیجه، مفصل ران می شکند.
اولین نشانه این عارضه، معمولا درد مداوم و آزاردهنده یا درد منقطع و ضربان دار است. این درد ابتدا در کشاله ران یا کفل ها بروز پیدا می کند. با پیشرفت عارضه، انتقال وزن به روی مفصل ران دشوار می شود.
فتق ورزشی
فتق ورزشی آسیبی غیر معمول بوده که غالبا در بازیکنان فوتبال و هاکی تشخیص داده شده و ممکن است ناشی از ضعف دیواره شکمی باشد. فتق ورزشی موجب درد در قسمت قدامی بخش تحتانی شکم و ناحیه کشاله ران می شود. تشخیص این عارضه می تواند دشوار باشد و درمان آن معمولا به کمک استراحت یا جراحی است.
چه عاملی می تواند موجب درد کشاله ران شود؟
کشیدگی عضله، امری شایع بوده و فتق نیز یکی از احتمالات است. فتق موجب درد مزمن لگن شده که اغلب با عارضه های دیگر مانند اندومتریوز اشتباه گرفته می شود. درد کشاله ران در دوران بارداری نیز می تواند ناشی از فتق باشد. سنگ کلیه و برخی سرطان ها، جدی ترین دلایل درد کشاله ران هستند.
سایر دلایل درد کشاله ران، شیوع کمتری دارند اما می توانند جدی باشند.
عارضه های مربوط به بیضه
ممکن است عارضه های مربوط به بیضه باعث درد کشاله ران شوند. عارضه هایی از جمله:
- التهاب اپیدیدیم : اپیدیدیم مجرایی واقع در پشت بیضه ها واقع شده است. درد در کشاله ران آغاز شده و به سمت بیضه ها حرکت می کند. گاهی بیضه ها دچار تورم می شوند. به ندرت تب و لرز هم ایجاد خواهد شد. این عارضه اغلب ناشی از عفونت انتقالی از طریق جنسی است.
- پیچ خوردگی بیضه : این عارضه زمانی رخ می دهد که ساختاری که اعصاب را به سمت بیضه ها حمل می کند، دچار پیچش شده و موجب درد شدید و ناگهانی در کشاله و بیضه می شود.
بیشتر بخوانید : درمان درد عصبی در شیراز
مشکل عصبی
گیر افتادگی عصب در بخش تحتانی ستون فقرات می تواند باعث درد کشاله ران شود. گاهی بی حسی و سوزن سوزن شدن در ناحیه کشاله ران نیز رخ می دهد. این عارضه، رادیکولوپاتی کمری نامیده می شود.
فشار مستقیم بر عصب می تواند موجب درد سوزنده یا درد شدید و ناگهانی در کشاله ران و بخش میانی ران شود. افراد مبتلا به این عارضه، گاهی دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن نیز می شوند.
عارضه های شکمی یا لگنی
برخی عارضه های شکمی، دردی ایجاد می کنند که به نظر می رسد در کشاله ران رخ داده است، از جمله:
- دیورتیکولیت، عارضه التهابی روده بزرگ
- آنوریسم آئورت شکمی، زمانی که بخشی از آئورت، بزرگ می شود
- عارضه های لگنی مانند کیست تخمدان
استئیت پوبیس
استئیت پوبیس عارضه ای التهابی است که سمفیز پوبیس را که مفصلی است که در اتصال دو استخوان شرمگاهی نقش دارد، درگیر می کند. این عارضه باعث درد مداوم و آزاردهنده در کشاله ران و لگن شده و در افرادی بیشتر شایع است که برخی موارد خاص در سابقه پزشکی آن ها وجود دارد، از جمله:
- آرتروز التهابی
- بارداری
- آسیب لگن
- جراحی لگن
این عارضه ها نادرند اما در صورتی که درد کشاله ران به هیچ وجه قابل توجیه نباشد، پزشک این موارد را نیز در نظر می گیرد.
بیشتر بخوانید : جراحی تعویض مفصل لگن در شیراز
تومور
بسیار نادر است که توموری در عضله یا استخوان باعث درد کشاله ران شود. این مورد خصوصا زمانی اتفاق می افتد که تومور در ناحیه عضلات داخلی ران قرار گرفته باشد. برخلاف کشیدگی کشاله ران، درد کشاله ران حاصل از تومور، معمولا با ورزش تشدید نمی شود.
عفونت مفصل ران
به ندرت، مفصل ران دچار عفونت می شود که بیشتر در افراد بالای 80 سال شایع است اما گاهی در افراد دارای عارضه و شرایط خاص نیز رخ می دهد، از جمله:
- دیابت ملیتوس عارضه ای که باعث بالا رفتن قند خون می شود.
- آرتریت روماتوئید عارضه التهابی مفاصل
- جراحی مفصل
- جراحی تعویض مفصل ران یا زانو
این عارضه موجب درد شدید کشاله ران، خصوصا هنگام حرکت پا می شود. گاهی نیز تب، تورم، گرمی و قرمزی نیز در اطراف مفصل ران وجود دارد.
چه زمانی در مورد درد کشاله ران، جای نگرانی وجود دارد؟
در صورت زمین خوردن یا آسیب دیدن مفصل ران، مراجعه به پزشک اهمیت دارد. در صورت وجود درد کشاله ران به همراه این علائم، لازم است به پزشک مراجعه شود:
- تب
- لرز
- وجود خون در ادرار
- احساس ناراحتی در شکم یا لگن
- حالت تهوع یا استفراغ
- ناتوانی در تحمل وزن یا راه رفتن
اگر گمان می کنید دچار فتق کشاله ران شده اید، به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود علائم زیر، فورا خود را به بیمارستان برسانید:
- درد شدید در اطراف برآمدگی به وجود آمده در کشاله ران
- استفراغ
- اسهال
- تورم شکم
این علائم می تواند نشان دهنده عدم خون‌رسانی به محتویات بافتی فتق باشد که در آن، بافت درگیر فتق در جایی گیر افتاده و خون کافی دریافت نمی کند. این عارضه به جراحی فوری نیاز دارد.
در آخر، در صورت وجود درد و تورم شدید و یک طرفه در بیضه ها، فورا به بیمارستان مراجعه کنید زیرا این درد می تواند نشانه پیچ خوردگی بیضه باشد. این عارضه نیز به جراحی فوری نیاز دارد.
نحوه تشخیص درد کشاله ران
از آنجا که درد کشاله ران دلایل بسیاری دارد، پزشک می تواند به روش های مختلف آن را تشخیص دهد. پزشک، سوالاتی را در مورد سابقه پزشکی و سایر جزئیات مربوط به درد کشاله ران خواهد پرسید، از جمله:
- چه زمانی شروع شد
- آیا آسیبی به بدن وارد شد
- چه عواملی باعث تشدید و بهبود درد می شوند
- آیا علائم دیگری نیز وجود دارد
معمولا برای تشخیص به معاینه فیزیکی و تست های تصویربرداری نیاز خواهد بود.
معاینه فیزیکی
طی معاینه فیزیکی، پزشک، موارد زیر را اجرا خواهد کرد:
- معاینه شکمی
- معاینه بیضه ها در مردان
- معاینه نورولوژیکی
- معاینه عضلانی-اسکلتی با تمرکز بر روی مفصل ران
افراد درگیر مشکلات مفصل ران، اغلب هنگام خم کردن و چرخاندن مفصل ران دچار مشکل می شوند. نمونه ای از این نوع حرکت، زمانی است که فرد می نشیند و مچ پای خود را روی ران قرار می دهد.
تزریق
در صورتی که منشا درد مشخص نباشد، تزریق می تواند بسیار مفید باشد. طی این فرآیند، ماده ای بی حسی به نام لیدوکایین به مفصل ران تزریق می شود. گاهی از فراصوت یا اشعه ایکس برای اطمینان از مکان صحیح سوزن استفاده می شود.
اگر درد به صورت موقت از بین برود، احتمالا منشا درد در همان محل تزریق ماده بی حسی است. این فرآیند توسط یک پزشک متخصص مانند جراح ارتوپد و گاهی نیز توسط رادیولوژیست انجام می شود.
بیشتر بخوانید : ترمیم و درمان آسیب غضروف مفصلی در شیراز
تصویربرداری
امکان تشخیص کشیدگی کشاله ران به کمک معاینه فیزیکی وجود دارد. اگرچه، سایر دلایل درد کشاله ران معمولا به تصویربرداری نیاز دارند.
از اشعه ایکس برای تشخیص درد کشاله ران استفاده می شود. این تست، تصاویری را از ساختارهای داخلی بدن تهیه می کند. در این مورد، اشعه ایکس می تواند آناتومی استخوانی و ساختار مفصل ران را آشکار کند.
اشعه ایکس، بهترین راه برای مشاهده میزان آسیب غضروفی است. این تست قابلیت نشان دادن دیگر علائم اوستئوآرتریت مفصل ران مانند زائده های استخوانی و باریک شدگی فضای مفصلی را نیز دارد.
اگر به نظر برسد درد کشاله ران به بیضه ها یا فتق کشاله ران مرتبط است، پزشک، انجام تست فراصوت را تجویز می کند. این تست از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از ساختارهای داخلی بدن استفاده می کند.
اگر سنگ کلیه علت احتمالی باشد، پزشک انجام سی تی اسکن را تجویز می کند. این تست، چندین تصویر اشعه ایکس تهیه کرده و با ترکیب آن ها، تصویر سه بعدی ایجاد می کند.
فراصوت و سی تی اسکن شکم و لگن می تواند مشکلات روده ای یا دیگر عارضه های مربوط به شکم و لگن را نیز تشخیص دهد.
تست ام آر آی اغلب برای بررسی بافت نرم اطراف مفصل ران به کار می رود. این تست از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر ساختارهای داخلی بدن استفاده می کند. ام آر آی می تواند عضلات، تاندون ها، رباط ها و لابروم را نشان دهد.
گاهی اوقات ام آر آی با کنتراست انجام می شود. در این فرآیند، نوعی رنگ مخصوص به بدن فرد تزریق می شود. این کار باعث می شود آسیب های نامحسوس غضروف و لابروم داخلی مفصل، روی عکس بهتر نشان داده شوند.
ام آر آی می تواند برای مشاهده مشکلات عصبی نیز به کار رود. برای مثال، گیر افتادگی عصب در پشت می تواند موجب درد کشاله ران شود.
این بدین معنی است که فرد احساس می کند درد در کشاله ران بوده اما در واقع آسیب در جای دیگر است. در مواردی مانند این، ام آر آی می تواند به یافتن منبع حقیقی درد کمک کند.
درمان درد کشاله ران
پس از تشخیص، گام بعدی، برنامه ریزی برای درمان است که از چندین جزء تشکیل شده است.
گزینه های مربوط به سبک زندگی
در برخی موارد، امکان بهبود درد کشاله ران در خانه و با خود مراقبتی ساده وجود دارد. برای مثال، در صورت کشیدگی کشاله ران، پزشک برای کمک به کاهش درد و تورم، موارد زیر را پیشنهاد می کند:
- استراحت
- گذاشتن یخ روی ناحیه آسیب دیده
- پوشش بخش فوقانی ران با باند کشی
در استئوآرتریت مفصل ران، درمان شامل محدود کردن فعالیت هایی است که درد را تشدید می کند. در مواردی که منشا درد کشاله ران، مربوط به بیضه ها است، توصیه پزشک، بالا نگه داشتن و یخ گذاشتن روی ناحیه است.
طب فیزیکی و توانبخشی
درمان اغلب دلایل مرتبط با مفصل ران در درد کشاله ران، معمولا شامل طب فیزیکی و توانبخشی بوده و زمان انجام آن به علت مشکل بستگی دارد. برای مثال، ممکن است پس از جراحی تعویض مفصل ران به طب فیزیکی و توانبخشی نیاز باشد. در استئوآرتریت مفصل ران به طب فیزیکی و توانبخشی بلندمدت نیاز است.
طب فیزیکی و توانبخشی شامل تمریناتی برای کمک به تقویت پا و عضلات مفصل ران است تا به کمک آن ها، محدوده حرکتی و انعطاف پذیری بهبود یابد.
در صورت وجود مشکل در مفصل ران، ممکن است به ابزاری کمکی برای راه رفتن مانند عصا یا واکر نیاز باشد.
دارو
داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن و ایبوپروفن می تواند در برخی عارضه ها مفید واقع شود، از جمله:
- کشیدگی کشاله ران
- استئوآرتریت
- پارگی لابروم
- استئیت پوبیس
- گیر افتادگی عصب در پشت
در صورتی که درد، شدید باشد، به داروهای مسکن قوی تر نیاز بوده که برای عارضه هایی مانند موارد زیر به کار می روند:
- سنگ کلیه
- شکستگی مفصل ران
- عفونت مفصل ران
تزریق استروییدی مانند کورتون می تواند در برخی عارضه ها موثر باشد. در افراد مبتلا به استئوآرتریت مفصل ران، تزریق به مفصل ران و در گیر افتادگی عصب، تزریق به کمر صورت می گیرد.
در صورتی که درد ناشی از عفونت باشد، استفاده از آنتی بیوتیک لازم است. از این داروها پس از جراحی و برای عفونت مفصل ران نیز استفاده می شود.
جراحی
برخی عارضه های جدی به جراحی نیاز دارند. تعداد اندکی، از جمله پیچ خوردگی بیضه یا عفونت مفصل ران نیازمند جراحی فوری هستند. طی جراحی برای عفونت مفصل ران، ناحیه درگیر توسط محلول نمکی پاکسازی شده و بافت عفونی خارج می شود. پس از جراحی برای جلوگیری از عفونت از آنتی بیوتیک استفاده می شود.
برخی جراحی های ضروری اما با فوریت کمتر برای دیگر انواع درد کشاله ران عبارت اند از:
- جراحی تعویض مفصل ران برای آرتروز پیشرفته مفصل ران
- جراحی آرتروسکوپیک برای برخی پارگی های لابروم
- جراحی کور دکامپرشن برای استئونکروز مفصل ران
پیشگیری از درد کشاله ران
امکان پیشگیری از برخی دلایل درد کشاله ران وجود دارد. با استفاده از استراتژی های زیر می توانید به پیشگیری از مشکلات مرتبط با مفصل ران کمک کنید:
- به منظور کاهش التهاب و فشار وارد بر بدن، وزن مناسب خود را حفظ کنید.
- در بازی های ورزشی سبک مانند شنا یا دوچرخه سواری که فشار کمتری به مفصل ران وارد می کنند، شرکت کنید.
- در مورد راه های پیشگیری از زمین خوردن، از جمله تمرینات تعادل یا تای چی با پزشک خود مشورت کنید.
- به طور منظم به تمرینات ملایم روزانه پرداخته تا به کاهش سرعت تحلیل استخوان و حفظ استحکام عضلانی کمک کنید.
مراجعه به پزشک برای چکاپ روتین نیز اهمیت دارد. این کار به پیشگیری از درد کشاله ران ناشی از عارضه های نامرتبط با مفصل ران مانند بیماری های انتقالی از طریق جنسی کمک می کند.
خلاصه
درد کشاله ران می تواند دلایل متعددی از جمله کشیدگی عضله، فتق کشاله ران و سنگ کلیه داشته باشد. بسیاری از دلایل به آسیب های مفصل ران یا استئوآرتریت مرتبط هستند. گاهی نیز درد به عصب ها یا بیضه ها مربوط است. به ندرت، این درد ناشی از عفونت یا تومور است.
در صورت وجود علائم دیگر به همراه درد، از جمله تب یا وجود خون در ادرار، به پزشک مراجعه کنید. پزشک، عارضه را به کمک معاینه فیزیکی، تصویربرداری یا تزریق تشخیص می دهد.
بر اساس علت، درمان شامل تغییرات سبک زندگی، دارو، طب فیزیکی و توانبخشی یا جراحی خواهد بود. امکان پیشگیری از برخی دلایل درد کشاله ران به کمک انتخاب سبک زندگی سالم و ورزش ملایم وجود دارد.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
