درمان تخریب مفصل در شیراز (دژنراتیو مفصل)
آرتروز اصطلاحی عمومی به معنای التهاب مفصل است. استئوآرتریت که به آن بیماری دژنراتیو مفصل هم گفته می‌شود، شایع‌ترین نوع آرتروز است.
این مشکل با تجزیه غضروف مفاصل همراه می‌شود و تقریباً در هر مفصلی از بدن رخ می‌دهد اما شایع‌ترین نقاط، آنهایی هستند که بیشترین وزن مفاصل را تحمل می‌کنند یعنی لگن، زانو و ستون فقرات.
استئوآرتریت می‌تواند انگشتان دست، شست، گردن و انگشت بزرگ پا را هم تحت تاثیر قرار بدهد. معمولا این مشکل در سایر مفاصل رایج نیست مگر اینکه آسیب قبلی یا فشار بیش از حد باشد.
چه عواملی باعث بروز تخریب مفصل می‌شوند؟
یکی از دلایل اصلی ایجاد بیماری دژنراتیو مفصل استفاده مکرر از مفصل و تحمل وزن بالا است که باعث شکستگی یا آسیب غضروف مفاصل بین استخوان‌ها می‌شود.
غضروف ماده‌ای انعطاف پذیر و سخت است که انتهای ستون فقرات را در درون مفصل حفظ می‌کند و از ساییدگی مستقیم آنها روی یکدیگر جلوگیری می‌کند.
اگر غضروف بشکند یا فرسوده شود، ابتدا اصطکاک در حرکت مفصل و زوال بافت همبند بین عضلات، مفاصل و استخوان‌ها به وجود می‌آید.
در نهایت، استخوان‌ها مستقیماً روی یکدیگر حرکت می‌کنند و همین باعث اصطکاک، التهاب و درد شدید به همراه سایر علائم مرتبط با آرتروز می‌شود.
در حالی که هر مفصل مستعد ابتلا به این بیماری است، نواحی باسن، دست‌ها، زانوها و پشت پا یا ستون فقرات شایع‌ترین مناطقی هستند که آرتروز در آنجا اتفاق می‌افتد.
متاسفانه غضروف فرسوده یا آسیب دیده بر خلاف قسمت‌های دیگر بدن قابلیت خود ترمیمی ندارد چون حاوی رگ‌های خونی نیست.
در موارد نادر، افراد با نقص ژنتیکی در ساخت کلاژن که یکی از اجزای مهم غضروف است، دارای مشکل هستند. همچنین این امر باعث زوال سریع غضروف می‌شود و آغاز تخریب مفصل یا آرتروز، تسریع خواهد شد.
در بیماری تخریب مفصل چه اتفاقی می‌افتد؟
معمولاً یک لایه صاف و نرم از غضروف به عنوان پد بین استخوان‌های مفصل عمل می‌کند. در این صورت به مفصل کمک می‌شود تا راحت حرکت کند.
در برخی افراد، با استفاده از مفاصل، غضروف باریک می‌شود و در این صورت استخوان‌ها به یکدیگر ساییده می‌شوند.
ممکن است استخوان‌ها در انتهای نقطه تلاقی شروع به ضخیم شدن کنند تا مفصل ایجاد شود. در این صورت، تکه‌های غضروف شل شده و مانع حرکت خواهند شد. همین امر درد، تورم مفاصل و سفتی را در پی خواهد داشت.
بیشتر بخوانید : علت خشکی مفاصل یا سفتی
علائم بیماری دژنراتیو مفصل چیست؟
شایع‌ترین علائم عبارتند از درد، سفتی، تورم و حساسیت در مفاصل. استئوآرتریت بیماری‌ای پیشرونده است که از مرحله صفر تا مرحله ۴ پیشرفت می‌کند که چهار، شدیدترین است.
در مراحل اولیه، استراحت به بهتر شدن علائم بیماری کمک می‌کند. با پیشرفت بیماری، علائم سریع‌تر و شدیدتر ظاهر می‌شوند و به مراقبت‌های پزشکی احتیاج می‌شود.
با اینکه همه مراحل اولیه به مراحل شدیدتر پیشرفت نمی‌کنند، اما علائمی وجود دارد که نشان دهنده مراجعه هرچه سریع‌تر به متخصص است. از جمله:
- تشکیل خارهای استخوانی در اطراف مفصل آسیب دیده
- احساس رنده شدن مفصل حین استفاده از آن
- درد شدید مفاصل
- از دست دادن انعطاف پذیری
- دامنه حرکتی محدود
- التهاب شدید
- تغییر شکل مفصل
تشخیص آرتروز
پزشک ابتدا از بیمار سوالاتی درباره درد می‌پرسد از جمله اینکه آیا درد مفاصل با فعالیت بدتر می‌شود و با استراحت بهتر؟
همچنین فرد را معاینه می‌کند ببیند در حرکت مفصل خود مشکل دارد یا خیر. سپس عکسبرداری از مفصل تجویز می‌شود تا عامل درد شناسایی شود.
آزمایش خون هم می‌تواند به رد سایر شکل‌های آرتروز کمک کند چون استئوارتریت در درجه اول یک تشخیص بالینی است.
پزشک می‌تواند با اطمینان و بر اساس شرح حال و معاینه فیزیکی، تشخیص را انجام دهد. عکسبرداری در تایید یا رد تشخیص اهمیت بالایی دارد.
تصویربرداری‌های پیشرفته مثل سی.تی اسکن یا ام.آر.آی به ندرت نیاز می‌شوند مگر اینکه تردیدی در تشخیص وجود داشته باشد و یا اینکه پزشک شک به تشخیص دیگری کند مثل آسیب به مینیسک.
درمان بیماری مفصل دژنراتیو در شیراز
چند گزینه درمانی برای بیماری مفصل دژنراتیو ستون فقرات وجود دارد مثل فیزیوتراپی، دارو درمانی و تزریق آمپول.
با اینکه این بیماری‌ها قابل درمان نیستند اما می‌توان اقداماتی جهت کاهش علائم و پیشگیری از روند بیماری انجام داد.
برخی از درمان‌های رایج که توسط متخصص ارتوپدی در شیراز به شما پیشنهاد می‌شود، عبارتند از:
ورزش منظم
ورزش می‌تواند به بیماران تخریب مفصل کمک کند تا علائم آنها کاهش یابد. علت این است که ورزش منظم باعث روانکاری طبیعی غضروف و مفصل آسیب دیده می‌شود. در این صورت مفصل زانو کمتر سفت و دردناک خواهد شد.
همچنین ورزش مناسب، سبب افزایش سطح انرژی، بهبود کیفیت خواب و کنترل وزن می‌شود. چون درد استئوارتریت شب‌ها تشدید می‌شود، بهبود کیفیت خواب به بیماران در مدیریت موثر درد شبانه کمک می‌کند.
علاوه بر آن، وزن مناسب و ورزش باعث کاهش تاثیر فعالیت‌های روزانه روی مفاصل می‌شود.
همه شکل‌های ورزش برای بیماران مبتلا به آرتروز مفید نیستند. پزشک توصیه می‌کند فعالیت‌های کم برخورد مثل پیاده‌روی، شنا، یوگا و دوچرخه سواری را انتخاب کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی در شیراز یک گزینه درمانی کم تهاجمی و محافظه‌کارانه است که به شکل گسترده برای بیماران آرتروز توصیه می‌شود.
برای این بیماران با مشکل مفصل، فیزیوتراپی شامل تمرینات هوازی و عصبی عضلانی است. هدف ورزش هوازی بهبود قدرت و استقامت عضلات بیمار است و در عین حال، ورزش عصبی عضلانی بر ثبات و عملکرد مفصل تمرکز می‌کند.
در طول زمان، فیزیوتراپی درد مفاصل را بهبود می‌بخشد، دامن حرکتی را افزایش داده و عملکرد مفصل را بازیابی خواهد کرد.
داروها و آمپول‌های مسکن
داروهای مسکن و یا تزریق استروئید ممکن است برای بیماران مبتلا به بیماری دژنراتیو مفصل مفید باشد.
این داروها بسته به نیاز بیمار، بدون نسخه یا با نسخه هستند. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بهترین داروهای خوراکی برای آرتروز به شمار می‌آیند که هم اثرات ضد التهابی دارند و هم ضد درد از جمله موترین، آدوویل و ولتارن که داروی موضعی است.
گاهی اوقات تزریق استروئید هم انجام می‌شود. با این درمان داروی استروئیدی مستقیم به مفصل آرتروز تزریق خواهد شد تا التهاب و درد مهار شود اما متاسفانه تزریق بیش از حد استروئید ممکن است منجر به آسیب بافتی شود. بنابراین پزشکان آن را محدود به ۳ یا ۴ بار در سال می‌کنند.
رژیم غذایی سالم
برای کاهش وزن و پیشگیری از اضافه وزن در آینده، وقتی رژیم غذایی با ورزش منظم همراه باشد، باعث رسیدن به وزن ایده‌آل و جلوگیری از اضافه وزن می‌شود.
این امر برای بیماران مبتلا به آرتروز بسیار مهم است چون اضافه وزن باعث ایجاد فشار به مفصل آسیب دیده خواهد شد. اولین قدم در راه تغییر رژیم غذایی، گنجاندن غذاهای ضد التهابی در رژیم غذایی است.
استفاده از بریس یا وسایل دیگر برای کاهش فشار روی مفاصل
بریس برای تثبیت و محافظت از مفصل آسیب دیده در بیماران مفصل دژنراتیو به کار می‌رود.
در بیماران با استئوارتریت ستون فقرات از بریس کمتر استفاده می‌شود تا از خم شدن بیش از حد ستون فقرات جلوگیری شود و مفاصل در ستون فقرات فشرده شوند. این امر به کاهش درد و کاهش خطر آسیب بیشتر کمک می‌کند.
جراحی رفع فشار از ستون فقرات
وقتی علائم بیماری مفصل دژنراتیو بدون توجه به درمان باقی بمانند یا باعث به خطر افتادن شدیدِ تحرک بیمار شوند، پزشک از جراحی رفع فشار از ستون فقرات استفاده می‌کند.
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز در شیراز (آرتروز مفاصل یا اوستئوآرتریت)
زندگی با بیماری تخریب مفصل
به عنوان یک بیماری بلند مدت، بیماری مفصل دژنراتیو به تغییر سبک زندگی نیاز دارد تا به کمک آن علائم کاهش پیدا کنند و تاثیر روی کیفیت کلی زندگی کاهش یابد.
به همین علت، همیشه باید با پزشک متخصص صحبت کنید تا با تشخیص صحیح و درمان، فشار بیماری کاهش یابد.
برای درمان مشکلات مفاصل در شیراز و یا مشکلات اسکلتی و عضلانی تحت نظر پزشک متخصص ارتوپدی و طب فیزیکی و توانبخشی در کنار بهره‌مندی از متخصصین فیزیوتراپی توامند با ما تماس بگیرید.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
