دفورمیتی یا بد شکلی پا و مچ پا چیست
یکی از شایع ترین ناهنجاری های ساختاری که بیماران برای درمان آن به کلینیک دکتر زهره عشقی در شیراز مراجعه می کنند بد شکلی مچ پا و پا است.
بدشکلی یا دفورمیتی پا و مچ پا به دلیل عدم همترازی استخوان های پا و مچ پا اتفاق می افتد.
بدشکلی می تواند به دو صورت باشد:
- ناهنجاری مادرزادی پا (یعنی ارثی بوده و از بدو تولد وجود دارد)
- ناهنجاری اکتسابی پا (که در نتیجه جراحات، مشکلات عصبی، عدم تعادل عضلانی، عفونت و … است)
درمان ناهنجاری های پیچیده پا و مچ پا از جمله دفورمیتی مچ پا در شیراز با روش های جراحی مرسوم دشوار است.
در آرتروپاتی شارکوت و سایر بیماری های نوروپاتیک، دفورمیتی و بی ثباتی مچ پا مشاهده می شود.
برای درمان ایمن ناهنجاری پیچیده مچ پا، تثبیت خارجی به صورت اصلاح سریع یا تدریجی ناهنجاری ها انجام می شود.
پس از ضربه، عفونت یا حتی عمل ناموفق تعویض مچ پا، اغلب مقدار زیادی از استخوان های اطراف مچ پا از بین می رود.
در چنین موقعیت‌هایی، روشی که برای نجات اندام به کار گرفته می شود، بازسازی مچ پا و افزایش همزمان استخوان است.
در حالی که آرتروز مچ پا اغلب با فیوژن درمان می شود، اما روش های جدیدی مانند جراحی حفظ مفصل مچ پا با استفاده از دیستراکشن مچ پا و تزریق سلول های بنیادی نیز ارائه شده است.
دفورمیتی های مادرزادی پا از جمله انگشتان کوتاه (براکی متاتارزی) را می توان با افزایش طول استخوان متاتارس اصلاح کرد.
بسیاری از این بدشکلی ها ناشی از ترکیبی از اختلالات عضلانی، آناتومیکی و عصبی می باشند. برای درمان دفورمیتی مچ پا در شیراز به کلینیک دکتر عشقی مراجعه کنید.
انواع شایع دفورمیتی مچ پا و پا
انواع مختلفی از ناهنجاری های پا وجود دارد. برخی از بدو تولد وجود داشته اند و برخی دیگر در طول زمان یا در بزرگسالی رخ داده اند.
برخی از بیماری های پا، بسته به نوع و شدت تغییر شکل، نیاز به درمان دارند.
گاهی می توان مشکل تغییر شکل جزئی یک پا را با بریس ها و ارتزهای مخصوص اصلاح کرد، اما بدشکلی شدیدتر پا احتمالا نیاز به جراحی خواهد داشت.
اگر نگران بدشکل شدن پا هستید، یک پزشک ارتوپد می تواند به شما در انتخاب بهترین اقدامات درمانی کمک کند.
حتما بخوانید : اصلاح اختلالات پوسچر یا وضعیت بدنی در شیراز
برخی از شایع ترین انواع ناهنجاری های پا عبارتند از:
بونیون (هالوکس والگوس)
دفورمیتی والگوس مچ پا عارضه ای است که در آن استخوان های مفصل مچ پا از همترازی خارج شده و باعث چرخش پا به سمت بیرون می شوند.
در نتیجه، مچ پا به سمت مچ پای دیگر کج شده و پا به سمت خارج قرار می گیرد.
این مشکل می‌تواند مادرزادی باشد یا به مرور زمان در اثر آسیب، بیماری زمینه ای یا وضعیت بدنی نامناسب ایجاد شود.
بونیون می تواند یک دفورمیتی بسیار دردناک در پا باشد. خانم ها به دلیل پوشیدن کفش‌های نامناسب که پا را تحت فشار قرار می دهند، بیشتر دچار این دفورمیتی می شوند.
این عارضه باعث التهاب و تحریک و تغییر موقعیت استخوان های داخل و نزدیک انگشت شست پا خواهد شد.
در بونیون، یک توده سخت و استخوانی در پایه شست پا و در کناره آن ایجاد می شود.
انگشت پا شروع به خم شدن به سمت داخل کرده و به سمت انگشتان دیگر می رود.
کنار یا پایین پا دردناک شده و این درد اغلب هنگام راه رفتن و پوشیدن کفش بدتر می شود.
بسته به شدت بیماری، درمان ها متفاوت خواهد بود. پزشک ارتوپد در موارد شدید استفاده از کفش (ارتز) یا جراحی را توصیه می کند.
انگشت چکشی، انگشت چنگالی و انگشت پتکی
انگشت چکشی معمولاً انگشت دوم پا (کنار انگشت شست پا) را درگیر کرده و باعث خمیده ماندن مفصل به شکل «چکشی» و بالا آمدن مفصل میانی می شود.
انگشت چنگالی نیز یک مشکل مشابه و با شیوع بیشتر در میان زنان مسن است. در انگشت چنگالی، انگشتان پا به شکل چنگال پرندگان به سمت پایین خم می شوند.
انگشت پتکی می تواند هر یک از انگشتان پا را تحت تاثیر قرار دهد و باعث خم شدن مفصل نزدیک به ناخن پا به سمت پایین شود.
انگشت چنگالی گاهی به بیماری های زمینه ای مرتبط است، اما انگشت چکشی و انگشت پتکی اغلب به دلیل پوشیدن کفش های تنگ یا نامناسب رخ می دهند.
صافی کف پا (پس پلانوس)
به طور معمول، ما با کف پای صاف به دنیا می آییم و استخوان ها و مفاصل ما با رشد و تکامل انعطاف پذیر می شوند.
در صافی کف پای انعطاف پذیر، قوس های پا هنگام ایستادن ناپدید شده (بنابراین پاها صاف به نظر می رسند) و در حالت نشسته دوباره ظاهر می شوند.
این عارضه اغلب بدون هیچ عوارضی از بین می رود و اکثر کودکان هیچ علامتی از صافی کف پا ندراند.
صافی کف پا ممکن است دردناک شود. در صورت موثر نبودن ارتز و ساپورت های قوس کف پا، پزشک ارتوپد احتمالا گزینه های جراحی را توصیه کند.
قوس و گودی زیاد کف پا (پس کاووس)
در پس کاووس، قوس کف پا خیلی واضح و مشخص بالا رفته یا در هنگام تحمل، وزن فضای خالی زیر کف پا ظاهر می شود
این مشکل می تواند یک بیماری ارثی یا نشانه ای از یک بیماری زمینه ای عصبی، ارتوپدی یا عصبی عضلانی باشد.
این عارضه به اندازه صافی کف پا شایع نیست، اما به دلیل فشرده شدن استخوان های متاتارس می تواند دردناک و منجر به محدودیت حرکتی شود.
گاهی تنها به درمان هایی مانند فیزیوتراپی نیاز است، اما در موارد شدید بودن علائم، به جراحی نیاز خواهد بود.
علائم دفورمیتی پا و مچ پا
- حساسیت یا درد
- کاهش توانایی حرکت، راه رفتن، یا تحمل وزن
- سفتی در مفصل
- تورم در مفصل
علت دفورمیتی پا و مچ پا
بیماری‌های خاصی مانند دیابت، سکته، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید با ایجاد اختلال در عملکرد عضلات و اعصاب باعث سفت شدن رباط‌ها یا تاندون ها و در نتیجه این دفورمیتی ها می شوند.
در برخی موارد، دلیل دفورمیتی ها تصادفات یا جراحات منجر به شکستگی و تغییر شکل انگشتان پا است.
گزینه های درمان دفورمیتی مچ پا در شیراز
اصلاح بدشکلی یا دفورمیتی پا و مچ پا چیست؟ اصلاح ناهنجاری های پا و مچ پا، ترمیم ناهنجاری های ساختاری پا و مچ پا با بازگرداندن تراز طبیعی استخوان های پا و مچ پا است.
این کار می تواند به صورت جراحی یا غیر جراحی انجام شود. درمان غیر جراحی در موارد ناهنجاری های خفیف و معمولاً با روش های درمانی زیر انجام می شود:
- فیزیوتراپی
- استفاده از آتل یا بریس یا سایر وسایل خارجی مصنوعی
- کفش مخصوص
- داروها
جراحی اصلاح ناهنجاری های پا و مچ پا برای بدشکلی های شدید، بهتر است. در طول یک روش جراحی با عنوان استئوتومی که تحت بیهوشی عمومی یا منطقه ای انجام می شود :
- برای دسترسی به محل آسیب دیده، یک برش کوچک جراحی در محل آسیب دیده پا یا مچ پا ایجاد می کنند.
- قسمت های اضافه استخوان و بافت های نرم آسیب دیده، بریده و برداشته می شوند.
- سپس استخوان ها هم تراز، بافت های نرم آزاد و تاندون ها یا رباط ها تنظیم می شوند.
- استخوان های تراز شده در موقعیت مناسب قرار گرفته و با سیم ها، پین ها یا صفحات کوچک تثبیت می شوند.
- سپس ناحیه برش با بخیه های کوچک بسته شده و پانسمان یا بانداژ می شود.
مراقبت های بعد از عمل اصلاح ناهنجاری پا و مچ پا
در طول دوره نقاهت پس از جراحی اصلاح ناهنجاری مچ پا، باید:
- از دستورات بعد از عمل جراح، به دقت پیروی کنید.
- به پا و مچ پا استراحت کافی بدهید.
- در روزهای اولیه به پا، فشار وزن را وارد نکنید.
برای اطمینان از مناسب بودن روند بهبودی به طور مرتب با جراح خود مشورت کنید.
علاوه بر این، برای اطمینان از بهبودی ایمن و جلوگیری از بازگشت دفورمیتی، می‌توان برای یک دوره مشخص، از آتل، گچ‌گیری یا بریس یا کفش‌های مخصوص استفاده کرد.
بیشتر بخوانید : درمان شکستگی مچ پا در شیراز
سوالاتی که باید از پزشک بپرسید
- آیا بدشکلی اکینوس (equinus deformity) دارم؟ چه نوعی
- چگونه این دفورمیتی ایجاد شده است؟
- چه گزینه های درمانی برای من وجود دارد؟
- آیا جراحی برای درمان ضروری است؟
- چگونه می توانم از اکینوس جلوگیری کنم؟
- آیا اکینوس مشکلات دیگری برای پا و مچ پا ایجاد کرده است؟
- برای درمان فیزیوتراپی دفورمیتی مچ پا در شیراز به کجا مراجعه کنم؟
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
