خشکی مفاصل
افراد زیادی با افزایش سن به خشکی مفاصل مبتلا می شود. بقیه نیز احتمالا به دلیل بیماری ها و انتخاب سبک زندگی، خشکی مفاصل را تجربه کرده اند. برخی اوقات می توان این عارضه را در خانه درمان کرد.
بیشتر کسانی که به خشکی مفاصل دچار شده اند، بعد از نشستن های طولانی مدت یا همان ابتدای بیدار شدن از خواب آن را تجربه می کنند. برخی دیگر نیز یک گرفتگی خفیف احساس می کنند که بعد از حرکت دوباره از بین می رود. اما عده ای از سختی و خشکی آزاردهنده و طولانی مدت شکایت دارند.
در برخی موارد شدیدتر، خشکی مفاصل بر حرکت فرد اثر می گذارد. این افراد با قراردادن وزن روی مفاصل مشکل دارند و یا ایستادن و راه رفتن برای آنها دشوار است.
اکثر افراد خشکی مفاصل را در نقطه ای از بدن خود احساس کرده اند اما دلایل این ناراحتی می تواند بر اساس عوامل مختلف با هم متفاوت باشد. برخی از عوامل شدیدتر از سایرین است. برای تشخیص و درمان خشکی و سفتی مفاصل در شیراز می توانید به کلینیک دکتر زهره عشقی مراجعه کنید.
علت خشکی مفاصل
علت های خشکی مفاصل شامل موارد زیر است:
وضعیت خوابیدن
در بسیاری از اوقات خوابیدن افراد در شب می تواند عامل ایجاد خشکی در مفاصل باشد.
وقتی فرد به گونه ای بخوابد که در راستای ستون فقرات نباشد و گردن خود را در یک وضعیت طبیعی قرار ندهد، این حالت منجر به احساس خشکی یا درد در هنگام بیداری می گردد.
کسانی که به پهلو می خوابند اگر می خواهند احساس خشکی در آنها رفع شود، احتمالا باید از خوابیدن به یک سمت خاص اجتناب کنند. استفاده از بالش های مختلف در اطراف بدن به خوابیدن در وضعیت مناسب به یک استراحت بهتر در شب کمک کرده و از خشکی مفاصل کم می کند.
بیشتر بخوانید : درمان خشکی مفصل زانو در شیراز
التهاب و ساعت بیولوژیکی بدن
علاوه بر حالت خوابیدن، طبق تحقیقات انجام گرفته، خشکی مفاصل می تواند صبح ها وقتی فرد تازه از خواب بیدار شده شدیدتر باشد که این به دلیل ارتباط بین التهاب و ساعت بیولوژیکی بدن است. این حالت احتمالا در مورد خشکی مفاصل ناشی از آرتریت روماتوئید بیشتر دیده می شود.
علاوه بر این شواهدی وجود دارد که نشان می دهد اختلال خواب می تواند باعث گرفتگی بیشتر مفاصل در شب شود. این گرفتگی هم به نوبه خود باعث اختلال خواب می شود. به همین دلیل افرادی که به بیماری هایی مثل آرتریت مبتلا هستند احتمالا نمی توانند خواب راحتی داشته باشند.
افزایش سن
احتمال ابتلا به خشکی مفاصل با افزایش سن و در سالمندان بیشتر می شود که به دلیل طول عمر استفاده از مفاصل است. در طول زمان دامنه حرکتی مفاصل در یک فرد محدودتر شده و انعطاف پذیری بدن هم کمتر می گردد.
همچنین با فرسایش غضروف که بالشتک نرم و محافظ اتصال بین استخوان هاست، التهاب ایجاد شده و این پدیده می تواند به آرتروز منتهی گردد.
چاقی مفرط
وقتی وزن فرد بیشتر از وزن سالمی باشد که پزشک متناسب با قد محاسبه می نماید، دچار اضافه وزن است. رایج ترین روش اندازه گیری محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها شاخص BMI بیش از 25 را اضافه وزن، بیش از 30 چاقی و بیش از 40 را چاقی مفرط می داند.
وقتی بدن وزن اضافه تری را حمل می کند، فشار اضافه بر مفاصل وارد می شود. به علاوه سلول های چربی می توانند پروتئین در بدن آزاد کنند که این کار باعث التهاب می شود. هر دوی این عوامل باهم باعث بروز آرتروز می شود که به خشکی مفاصل می انجامد.
تحقیقات نشان می دهد که اضافه وزن باعث ایجاد انواع مشکلات متابولیکی در بدن شده که تاثیر منفی بر سلامت استخوان ها می گذارد.
بیشتر بخوانید : درمان خشکی گردن در شیراز + علائم آن
رژیم غذایی
مصرف محصولات لبنی و حیوانی می تواند نقش مهمی در تشدید شرایط بیماری هایی مثل نقرس و آرتروز داشته باشد که به خشکی مفاصل منجر می شوند.
وقتی فرد مقدار بیشتری از این محصولات و میزان کمتری غذاهای گیاهی را در برنامه غذایی خود داشته باشد احتمال ابتلا به خشکی مفاصل در او بیشتر می گردد.
تحقیقات نشان می دهد که انتخاب انواع رژیم مدیترانه ای و گیاهخواری به کاهش خشکی کمک می کند. به ویژه مصرف غذاهای حاوی فیبر، غلات کامل، میوه ها، سبزیجات، چربی های سالم، پروبیوتیک ها، گیاهان دارویی و ادویه جات هم می تواند سودمند باشد.
بورسیت (التهاب بورساها)
بورسیت زمانی بروز می کند که کیسه های حاوی مایع در مفاصل به نام بورسا ملتهب شوند. این التهاب باعث درد و خشکی می شود. بورسیت تقریبا می تواند در هر مفصلی اتفاق بیفتد اما در مفاصل بزرگتر رایج تر است مانند:
- شانه ها
- ران ها
- زانوها
- مچ پاها
- آرنج ها
بورسیت معمولا به خودی خود برطرف می گردد. فرد باید فعالیت های حرکتی معمول خود را که باعث حرکت مفاصل هم هست کاهش داده و مفاصل را برای مدت طولانی استراحت دهد.استراحت مفاصل باعث بهبود بورساها شده و درد و خشکی را از بین می برد.
اوستئوآرتریت
اوستئوآرتریت یک نوع از آرتروز فرسایشی تخریبی است که زندگی 32.5 میلیون نفر در ایالات متحده را تحت تاثیر قرار داده است. این نوع از آرتروز به دلیل فرسایش و پارگی ایجاد می شود که بیشتر در افراد بالای 65 سال رواج دارد.
استئوآرتریت اغلب بر این اندام ها تاثیر می گذارد:
- انگشتان
- مفصل ران (لگن)
- زانوها
- کمر
- گردن
با پیشرفت این بیماری، درد و تورم و صدای خردشدن هنگام حرکت بروز می کند.
درمان بیماری بر تسکین درد و کاهش التهاب در مفاصل متمرکز است. افرادی که به ویژه اوستئروآرتریت آنها دردناک و ناتوان کننده باشد، به جراحی نیاز دارند.
آرتریت روماتوئید
روماتیسم مفصلی یکی دیگر از آرتروزهای شایع است که بر حدود 1.5 میلیون نفر در ایالات متحده تاثیر گذاشته است. این آرتروز معمولا در بزرگسالان بین 30 تا 60 سال دیده می شود.
روماتیسم مفصلی یک اختلال خودایمن است که باعث می شود سیستم ایمنی بدن به مفاصل سالم حمله نماید. در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند حمله به مفاصل با تورم و درد همراه است. هیچ درمانی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد. راهکارهای درمانی بر کاهش پیشرفت بیماری متمرکز هستند.
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز زانو در شیراز
نقرس
یک بیماری آرتروز ناگهانی است که مردان را بیشتر از زنان تحت تاثیر قرار می دهد. نقرس بیماری است که سریع ظاهر می شود و علائم آن گاهی در طول شب و اغلب در انگشت شست پا ظاهر می شود. علائم این بیماری عبارتند از:
- درد شدید
- حساسیت شدید
- خشکی مفاصل
- التهاب و افزایش گرما در مفاصل
نقرس می تواند در هر مفصلی بروز کند. این بیماری معمولا برای مدتی ظاهر شده و از بین می رود. افرادی که به نقرس مبتلا هستند در طول زندگی خود با بروز و رفع این علائم مواجه می شوند.
درمان این بیماری بر کاهش شدت علائم و کاهش سطح اسیداوریک در خون متمرکز است.
لوپوس
لوپوس نیز یکی دیگر از بیماری های خودایمنی است که باعث می شود سیستم ایمنی به بافت های سالم مانند عضلات و مفاصل حمله کند. وقتی لوپوس به مفاصل حمله می کند، علائم آن شامل موارد زیر است:
- التهاب
- خشکی
- درد
تشخیص لوپوس معمولا دشوار است، زیرا علائم آن تا حد زیادی مشابه سایر بیماری های پزشکی است. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و علائم به مرور زمان بدتر می شوند. درمان این بیماری بر درمان علائم آن متمرکز است. درمان های موجود در کمک به تسکین علائم بیمار موثر هستند.
سرطان استخوان
در حالی که انواع مختلفی از سرطان استخوان وجود دارد، رایج ترین نوع آن استئوسارکوم است.
با آنکه سرطان غالبا باعث خشکی مفاصل نمی شود، گاهی چنین اتفاقی می افتد. وقتی فرد به دلیل سرطان استخوان به خشکی مفاصل دچار می شود، این عارضه بیشتر در بازوها و پاهای او دیده می شود.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که باعث درد در کل بدن فرد می شود. از جمله علائم این عارضه خشکی در مفاصل است.
از آنجا که افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی یا لوپوس بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند، احتمالا خطر ابتلا به خشکی مفاصل نیز در آنها بیشتر است.
درمان خشکی مفاصل
داروهای مسکن بدون نسخه زیاد و درمان های خانگی متعددی به کاهش خشکی، درد و تورم مفاصل کمک می کنند. یکی از انواع داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) که مصرف آن به تسکین درد کمک می کند ایبوپروفن (ادویل) و همچنین مسکن های دیگری مثل استامینوفن (تیلنول) می باشد.
طبق تحقیقات اخیر برای افرادی که به دلیل ابتلا به آرتروز از خشکی مفاصل شدید رنج می برند، مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می تواند موثرتر از داروهای اپیوئیدی مثل مورفین باشد.
اگر علت درد مفاصل ناشناخته است، ناگهانی ظاهر می شود یا همراه با علائم دیگر است با پزشک خود صحبت کنید.
درمان های خانگی خشکی مفاصل
افراد می توانند همراه با سایر درمان هایی که توسط پزشک توصیه می شود از راهکارهای خانگی برای کاهش خشکی مفاصل استفاده کنند. درمان های خانگی می تواند شامل این موارد باشد:
- استفاده از کمپرس سرد و گرم
- از دست دادن وزن اضافی
- ورزش کردن و فعالیت بدنی
- غذاخوردن بر اساس یک رژیم متعادل
- مصرف مکمل هایی مانند روغن ماهی
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز مچ دست در شیراز
چه زمانی برای خشکی مفاصل به دکتر مراجعه کنیم؟
معمولا وقتی خشکی مفاصل افراد همان ابتدای بیدار شدن از خواب یا بعد از نشستن طولانی اتفاق می افتد نیازی به مراجعه به پزشک نیست. با این حال اگر خشکی ها ناگهانی ظاهر می شوند و بعد از چند روز از بین نمی روند باید با پزشک مشورت کنید.
همچنین اگر چنین علائمی مشاهده نمودید به پزشک مراجعه کنید:
- تورم سریع مفاصل
- درد شدید
- تغییر شکل مفاصل
- قرمزی مفصل که وقت لمس داغ است
- از دست دادن توان حرکتی مفصل
خشکی مفاصل می تواند نشانه مشکل مهمی در سلامت فرد باشد. اگر درباره علائم خود دچار تردید هستید حتما باید با پزشک مشورت نماید.
خلاصه
افراد زیادی به دلیل بالا رفتن سن به خشکی مفاصل دچار خواهند شد. در اغلب موارد این خشکی بعد از بلند شدن و حرکت کردن فرد از بین خواهد رفت. با این حال افراد دیگری هم ممکن است به دلیل یک بیماری زمینه ای خشکی مفاصل را تجربه کنند.
کسانی که درباره علت خشکی مفاصل خود تردید دارند با پزشک مشورت نمایند تا برای درمان بیماری زمینه ای احتمالی اقدام کنند. با درمان مناسب و برخی راهکارهای خانگی، فرد معمولا می تواند خشکی مفاصل را تسکین دهد.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
