فیزیوتراپی ورزشی در شیراز
فیزیوتراپی ورزشی چیست
فیزیوتراپی ورزشی حوزه ای از فیزیوتراپی است که به بهبود عملکرد ورزشکاران حرفه ای و یا بازیکنان عادی بعد از آسیب دیدگی و مصدومیت کمک می کند. این حوزه تخصصی به منظور درمان آسیب های ناشی از فعالیت های ورزشی طراحی شده است.
کار درمانی و توانبخشی از جمله روش هایی هستند که در فیزیوتراپی ورزشی مورد استفاده قرار می گیرند. فیزیوتراپی ورزشی یک گزینه درمانی مناسب برای ورزشکاران حرفه ای و یا بازیکنان عادی محسوب می شود.
فعالیت های ورزشی چه در سطح حرفه ای باشند و چه غیر حرفه ای، همیشه با کشیدگی عضلات یا حتی آسیب‌های جدی همراه بوده و در صورت بی توجهی به درمان، شرایط فرد وخیم تر خواهد شد.
فیزیوتراپی ورزشی به کاهش این آسیب ها و جلوگیری از بروز آن ها در آینده کمک می کند.
فیزیوتراپیست با طراحی تمرینات و روش های درمانی شخصی سازی شده به ورزشکار کمک می کند تا علاوه بر افزایش عملکرد فیزیکی از بروز آسیب های احتمالی در آینده در امان بماند.
روش های درمانی مورد استفاده در فیزیوتراپی ورزشی با آن چه در درمان آسیب های عصبی، رباط، عضله یا سایر اختلالات اسکلتی عضلانی به کار گرفته می شوند، متفاوت می باشند. برای دریافت نوبت فیزیوتراپی آسیب ورزشی با کلینیک فیزیوتراپی مهراز در شیراز تماس بگیرید.
حوزه های فیزیوتراپی ورزشی
حوزه های کلیدی فیزیوتراپی ورزشی شامل موارد زیر می شود:
- بررسی و تشخیص آسیب و جراحات
- شناسایی علل آسیب
- طراحی یک برنامه درمانی شخصی سازی شده
- توانبخشی
- تقویت عضلات و مفاصل آسیب دیده
فیزیوتراپی ورزشی چگونه انجام می شود
آسیب های ورزشی بسیار جدی و دردناک هستند و به همین دلیل به مراقبت های ویژه ای نیاز دارند. فیزیوتراپیست بعد از بررسی دقیق وضعیت ورزشکار یا تیم و شناسایی شرایط یک ورزش خاص نسبت به انتخاب روش درمانی اقدام خواهد کرد.
به عنوان مثال، اگر مچ پای یک فوتبالیست حین بازی آسیب ببیند، فیزیوتراپیست با مداخلات توانبخشی مخصوص به ورزشکار کمک می کند تا به عملکرد سابق باز گردد، بدود و ماهرانه با توپ مانند قبل از آسیب بازی کند.
بسته به نوع ورزش، مداخلات توانبخشی خاصی برای بازیابی توانایی های ورزشی فرد مصدوم طراحی خواهد شد.
در صورت کشیدگی شدید اندام در یک بازیکن کریکت، فیزیوتراپیست با طراحی تمرینات خاص علاوه بر تثبیت ستون فقرات در بازیابی توانایی های ورزشی به فرد کمک می کند.
در واقع، روش های درمانی مختلفی در فیزیوتراپی ورزشی به کار گرفته می شوند. رویکردهای درمانی که برای تسکین کمردرد و گردن درد در یک فرد معمولی به کار گرفته می شود مناسب ورزشکاران مصدومی که به دنبال فیزیوتراپی ورزشی و عمدتا توانبخشی حرکتی هستند، نخواهد بود.
به عنوان مثال، بسیاری از افراد عادی دویدن را به عنوان ورزشی برای تناسب اندام انتخاب می کنند، اما به دلیل نداشتن دانش و آگاهی کافی در معرض آسیب قرار می گیرند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی سالمندان در شیراز
فیزیوتراپی آسیب ها و صدمات ورزشی
ورزشکاران به دلیل فعالیت بدنی خاصی که دنبال می کنند در معرض خطر آسیب به سر، صورت، شانه، بازو، ران و زانو قرار دارند.
گرم کردن بدن قبل از شروع ورزش، استفاده از لباس مخصوص، تجهیزات و لوازم حفاظتی و سرد کردن بدن بعد از فعالیت ورزشی از جمله اقداماتی هستند که می بایست برای جلوگیری از این آسیب ها انجام شود.
لازم است که تمرینات زیر نظر یک فیزیوتراپیست ماهر و مجرب انجام شود.
آسیب دیدگی بیشتر در کدام ورزش ها رخ می دهد
- فوتبال
- تنیس
- کریکت
- هاکی
- ورزش های پهلوانی
فیزیوتراپی ورزشی در ورزش های دیگری مانند بسکتبال، والیبال، راگبی، بدمینتون و دوچرخه سواری نیز کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی در شیراز
کدام یک از آسیب های ورزشی با استفاده از فیزیوتراپی ورزشی قابل درمان هستند
کشیدگی (استرین) عضلانی
کشیدگی یا استرین عضلانی یکی از شایع ترین عارضه های ورزشی است که اغلب بر اثر کشیده شدن یا پاره شدن یک عضله رخ می دهد. کشیدنی عضلانی بیشتر در نواحی مانند عضلات چهارسر ران، ساق پا، کشاله ران، کمر و شانه اتفاق می افتد.
تاندونیت
التهاب تاندون، تاندونیت نامیده می شود. این عارضه به دنبال استفاده بیش از حد از عضلات یا پارگی های کوچک در فیبرهای عضلانی ایجاد می شود.
شکستگی استرسی
شکستگی استرسی نوعی شکستگی یا ترک در استخوان است. این عارضه زمانی اتفاق می‌افتد که فشار کم یا متوسطی به صورت مکرر و در گذر زمان به استخوان وارد می شود.
این عارضه بیشتر در نواحی ساق و کف پا رخ داده و احتمال بروز آن در زنان ورزشکار بیشتر از مردان است.
کوفتگی عضلانی
این عارضه در اثر وارد شدن ضربه مستقیم به عضله رخ می دهد و هر چه شدت ضربه ای که به بازیکن وارد می شود بیشتر باشد، آسیب نیز شدیدتر بوده و باعث تورم و کبودی ناحیه آسیب دیده خواهد شد.
در این مواقع، روش درمانی RICE (استراحت، یخ درمانی، کامپرشن تراپی و الویشن یا بالا نگه داشتن) پیشنهاد می شود. در مورد کوفتگی های شدید تر، لازم است که به پزشک متخصص مراجعه شود.
آسیب گردن شلاقی (ویپلش)
آسیب شلاقی گردن زمانی رخ می دهد که گردن و سر به طور ناگهانی و غیر منتظره با نیروی زیادی به عقب و سپس به جلو حرکت کنند.
این عارضه معمولاً در ورزش های تماسی رخ می دهد و فرد آسیب دیده از درد و بی حسی در بازوها شکایت می کند. زمان درمان و بهبودی بازیکن به درجه آسیب دیدگی بستگی دارد.
سندرم گیرافتادگی (ایمپینجمنت) شانه
ایمپینجمنت شانه به دلیل فعالیت های مداوم و مکرر بالای سر در حین بازی رخ می دهد. فیزیوتراپیست استراحت، یخ درمانی و کینزیوتیپینگ را برای شروع درمان در نظر می گیرد.
تمرینات دامنه حرکتی و تقویتی به افزایش انعطاف پذیری عضلات، رباط و تاندون کمک شایانی می کند.
کشیدگی عضلات شکمی
این عارضه به دلیل استفاده بیش از حد از عضله رخ می دهد. به دنبال این عارضه، ماهیچه های شکمی کشیده و یا پاره می شوند.
این عارضه در بازیکنان فوتبال و تنیس شیوع بیشتری دارد. بازیکن مصدوم از درد هنگام لمس و احساس تورم داخلی شکایت می کند. استراحت کافی برای درمان توصیه می شود.
بازیکن بعد از معاینه ناحیه آسیب دیده و اطمینان از بازیابی قدرت و آمادگی مناسب می تواند به تدریج به فعالیت بازگردد.
تنیس البو یا آرنج تنیس بازان
عارضه‌ای است که به دنبال آن فرد آسیب دیده از درد در بخش بیرونی آرنج شکایت می کند. تنیس البو در نتیجه استفاده بیش از حد از مفصل آرنج رخ می دهد.
درمان فیزیوتراپی آرنج تنیس بازان شامل استراحت، یخ درمانی و کینزیوتیپینگ است. استفاده از مچ بند یا آرنج بند بلامانع است و تمرینات کششی و تقویتی به بهبود عضلات کمک می کنند.
در رفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولر
در رفتگی مفصل آکرومیوکلاویکولر که به عنوان جدا سازی شانه نیز شناخته می شود از متداول ترین آسیب هایی است که به شانه وارد می شود.
این عارضه بر اثر ضربه مستقیم به شانه رخ می دهد و پیچ خوردگی یا پارگی کامل رباط های درگیر را در پی خواهد داشت.
شیوع این عارضه در ورزش هاکی بسیار زیاد است. استراحت شانه با استفاده از اسلینگ، تمرینات ایزومتریک و تمرینات ROM به عنوان روش های درمانی توصیه می شود.
گلف البو یا آرنج گلف بازان
آرنج گلف باز یا اپی کندیلیت داخلی بر اثر استفاده بیش از حد از عضلات و تاندون‌های ساعد و آرنج ایجاد می شود. این عارضه باعث ایجاد درد درقسمت های میانی آرنج و التهاب اپی کوندیل آرنج می شود.
درمان فیزیوتراپی شامل استراحت، یخ درمانی و کینزیوتیپینگ است. استفاده از مچ بند بلامانع است و تمرینات کششی و تقویتی نیز توصیه می شود.
کشیدگی (استرین) مچ دست
افتادن بر روی دست کشیده شده منجر به کشیدگی مچ دست، شکستگی مچ دست و در رفتگی شانه خواهد شد.
این عارضه زمانی رخ می دهد که مچ دست به طور ناگهانی پیچ می خورد، به عقب خم می شود و یا ضربه شدیدی به آن وارد می شود. فرد مصدوم در ناحیه آسیب دیده احساس گرما و درد می کند و به سختی می تواند مچ دست را حرکت دهد.
سندروم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال در اثر فشار بر عصب مچ دست ایجاد می شود. برای درمان این عارضه، استراحت، یخ درمانی، کینزیوتیپینگ و تمرینات دامنه حرکتی و تقویتی توصیه می شود.
پارگی روتاتور کاف شانه
میکروترومای بیش از حد یکی از متداول ترین علل پارگی روتاتور کاف محسوب می شود. به دنبال این عارضه، تاندون ها و عضلات روتاتور کاف تحت هر گونه فشاری کبود و یا متورم خواهند شد.
فیزیوتراپیست با انجام تمرینات ROM، تمرینات ایزومتریک، کشش کپسول عقب شانه، تمرینات ایزوتونیک و فیزیوتراپی فعال بدون درد در تسکین درد و کاهش التهاب به بیمار کمک می کند.
کمر درد
ورزشکاران به دلیل پرش و چرخش، خم شدن (فلکسیون) صاف شدن (اکستانسیون) و چرخش طرفی (روتاسیون) مکرر که معمولاً هنگام زدن سرویس تنیس رخ می دهد، به کمر درد مبتلا می شوند. تمرینات تقویتی عضلات پشت و شکمی برای افزایش قدرت توصیه می شود.
گیر کردن یا ایمپینجمنت مفصل ران
این عارضه به دلیل الگوی حرکت چند جهته، شروع ناگهانی، مرحله کات در بدنسازی، حرکات تکنینکی در ورزش مانند پیچ خوردن بدن در هوا و توقف ناگهانی رخ دهد.
این عارضه با بهره گیری از روش درمانی RICE (استراحت، یخ درمانی، کامپرشن تراپی و الویشن یا بالا نگه داشتن) و تمرینات فیزیوتراپی تحت نظر یک فیزیوتراپیست مجرب قابل درمان است.
کشیدگی کشاله ران
کشیدگی کشاله ران در نتیجه کشش ماهیچه های داخلی ران رخ می دهد. بازیکن هنگام بالا بردن زانو یا حین نزدیک کردن پاها به یکدیگر از درد در ناحیه کشاله ران و داخل ران شکایت می کند.
بازیکن هنگام آسیب دیدگی درد شدیدی را احساس می کند و صدایی مانند ترکیدن بادکنک شنیده می شود.
سندرم باند ایلیوتیبیال
سندرم باند ایلیوتیبیال عارضه ای است که به دلیل استفاده بیش از حد از عضله در امتداد بیرونی ران رخ می دهد. بازیکن از درد در قسمت جانبی یا خارجی ران و زانو دقیقا بالای مفصل زانو شکایت می کند.
آسیب همسترینگ
بر اثر این عارضه، تاندون ها یا عضلات بزرگ پشت ران کشیده یا پاره می شوند. عضلات همسترینگ معمولاً در حین دوی سرعت آسیب می‌بینند. بازیکن در حین ورزش، صاف کردن یا خم کردن پا درد شدید و مداومی را احساس می کند.
روش درمانی RICE (استراحت، یخ درمانی، کامپرشن تراپی و الویشن یا بالا نگه داشتن) برای شروع در نظر گرفته شده و پس از آن ماساژ بافت نرم، موبیلیزاسیون، سوزن خشک یا درای نیدلینگ و تیپینگ توصیه می گردد.
پارگی رباط یا ACL
رباط ACL به حفظ ثبات مفصل زانو و محافظت از آن در برابر آسیب‌دیدگی‌ها کمک می‌کنند. پارگی ACL بسیار دردناک بوده و توانایی راه رفتن را نیز محدود می کند. ضربه مستقیم به زانو، جهش نامناسب، توقف ناگهانی و یا تغییر جهت سریع از جمله علل بروز این عارضه محسوب می شوند.
کشیدگی و پارگی رباط MCL
نوع دیگری از آسیب زانو است که به دنبال آن رباط جانبی داخلی که استخوان ران را به استخوان درشت نی متصل می کند دچار آسیب می شود. کامپرشن تراپی، بریس های اصلاحی و تمرینات فیزیوتراپی ورزشی زیر نظر یک فیزیوتراپیست ورزشی از جمله روش های درمانی این عارضه محسوب می شوند.
سندرم درد پاتلوفمورال
دردی است که در پشت کاسه زانو احساس می‌شود، جایی که استخوان کشکک با استخوان ران مفصل می‌شود. به دنبال این عارضه، تاندون های زانو کشیده می شوند.
بازیکن هنگام انجام فعالیت بدنی، خم کردن زانو، بالا رفتن از پله ها وپریدن احساس درد می کند. هنگام بالا رفتن از پله ها یا پس از نشستن طولانی مدت با زانو خم شده، صدایی مانند ترکیدن بادکنک در زانو شنیده می شود.
شین اسپیلت
دردی است که در اثر ورزش، به دلیل استفاده بیش از حد از عضلات در جلوی ساق پا ایجاد می‌شود. این عارضه در بین دوندگان بسیار متداول بوده و ورزشکارانی که کف پای صافی دارند بیشتر در معرض این نوع آسیب قرار دارند.
کشیدگی عضلات ساق پا
آسیب ماهیچه ساق پا زمانی رخ می دهد که یکی از ماهیچه ها مانند گاستروکنمیوس کشیده شود. این عارضه بر اثر پریدن یا دویدن اتفاق می افتد و به دنبال آن بازیکن از کبودی، قرمزی، تورم خفیف شکایت می کند.
فاسئیت پلانتار
این عارضه وقتی رخ می دهد که رباط های غلاف کف پا آسیب دیده و ملتهب می شوند. فشار زیاد دلیل اصلی این نوع آسیب بوده و معمولاً با استراحت، یخ درمانی و تمرینات کششی درمان می شود.
پیچ خوردگی مچ پا
این عارضه زمانی رخ می دهد که مچ پا به شکلی نادرست بچرخد، بپیچد یا بغلتد.
پیچ خوردگی مچ پا زمانی اتفاق می افتد که رباط هایی که استخوان ها را به هم متصل می کنند به دلیل گام برداشتن نادرست روی یک سطح ناهموار بیش از حد کشیده شوند.
معمولا پیچ خوردگی مچ پا با روش درمانی RICE (استراحت، یخ درمانی، کامپرشن تراپی و الویشن یا بالا نگه داشتن) بهبود می یابد.
پارگی تاندون آشیل
آسیبی است که به تاندون پشت ساق پا وارد می شود. این عارضه هنگامی ایجاد می شود که بازیکن یک حرکت سریع یا تند را تکرار می کند.
تاندونیت آشیل
التهاب و تاندونیت آشیل خود را به صورت درد پشت پاشنه پا نشان می دهد. حرکات ناگهانی و تکراری منجر به بروز این عارضه می شود.
فعالیت بدنی باعث تشدید درد خواهد شد و معمولاً با استراحت، یخ درمانی، تمرینات کششی و تقویتی بهبود می یابد.
فیزیوتراپی ورزشی در درمان و تسکین درد ناشی از آسیب های ورزشی به ورزشکاران کمک می کند. اثر بخشی فیزیوتراپی ورزشی در بهبود عملکرد و بازیابی توانایی های ورزشی ورزشکاران ثابت شده و به عنوان یکی از قابل اعتمادترین روش های درمانی معرفی شده است.
چه کسانی از مزایای فیزیوتراپی ورزشی بهره مند می شوند
بیشتر مراکز فیزیوتراپی به بیماران در رفع مشکلات تنفسی کمک می کنند. فیزیوتراپیست با طراحی تمریناتی در بهبود تنفس و سطح استقامت به ورزشکاران کمک می کند تا بتوانند فعالیت های روزانه را به شکلی اثر بخش انجام دهند.
بسیاری از فیزیوتراپیست ها نیز تمریناتی برای درمان آسیب نخاعی، بیماری ام اس، اختلالات عصبی و غیره ارائه می دهند.
فیزیوتراپیست های ورزشی نقش مهمی در بهبود عملکرد و سلامت ورزشکاران ایفا می کنند و با بهره گیری از تجهیزات و دانش مناسب به ورزشکاران در پیشگیری و درمان آسیب های مداوم و شدید کمک می کنند.
بسته به شدت آسیب دیدگی، بهبودی کامل فرد مصدوم به چند هفته یا چند ماه زمان نیاز دارد. فیزیوتراپیست با انجام تمرینات ملایم در بازیابی توانایی ورزشی و عملکرد فیزیکی به ورزشکار کمک می کند.
فیزیوتراپیست با تمرینات کششی و تقویتی مختلف به بیمار در تسکین درد کمک خواهد کرد. فیزیوتراپیست های ورزشی با طراحی تمرینات شخصی سازی شده و با توجه به نوع آسیب روند درمان و بهبودی را تسریع بخشیده و تسهیل می کنند.
مجید حسن بیگی فیزیوتراپیست و عضو انجمن فیزیوتراپی ایران در شیراز، ارائه کننده خدمات فیزیوتراپی در شیراز. برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با کلینیک فیزیوتراپی مهراز، با شماره تلفن 09010384525 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک فیزیوتراپی مهراز: شیراز، خیابان اردیبهشت غربی، تقاطع خیابان فلسطین (باغشاه) و اردیبهشت، ساختمان امیران، طبقه 4
