درمان کیست بیکر زانو با فیزیوتراپی
کیست بیکر زانو چیست
کیست بیکر رایج ترین علت تورم، درد و سفتی پشت زانو است. در پشت زانو یک کیسه کوچک و پر از مایع به نام بورس پوپلیتئال وجود دارد که بین تاندون های عضله همسترینگ و استخوان های زانو قرار گرفته و اصطکاک را کاهش می دهد.
التهاب بورس پوپلیتئال که بورسیت نیمه غشایی یا کیست پوپلیتئال نیز نامیده می شود برای اولین بار در قرن نوزدهم توسط دکتر ویلیام مورانت بیکر کشف شد و نام او نیز بر روی این کیست قرار گرفت.
کیست پوپلیتئال در افراد بالای 40 سال رایج تر بوده و زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد.
در ادامه به بررسی علل و علائم کلاسیک کیست بیکر، بهترین گزینه های درمانی و نحوه جلوگیری از بازگشت التهاب در آینده خواهیم پرداخت.
علت ایجاد کیست بیکر زانو چیست
کیست بیکر به دلیل تجمع مایع اضافی در مفصل زانو ایجاد می شود. با تورم مفصل، مایع سینوویال اضافی از مفصل خارج شده و به سمت بورس پوپلیتئال می رود.
با ورود مایع به این ناحیه، بورس شروع به تورم کرده و در نتیجه بورسیت ایجاد می شود. موارد متعددی از جمله موارد زیر باعث تورم زانو و در نتیجه کیست بیکر می شوند:
- آرتروز : ساییدگی استخوان ها و پارگی غضروف زانو منجر به افزایش مایع در مفصل زانو می شود. 50 درصد از مبتلایان به آرتروز در برخی مواقع کیست بیکر را تجربه می کنند. آرتروز تا حد زیادی رایج ترین علت ایجاد کیست بیکر است.
- آسیب دیدگی زانو : هر نوع آسیبی که باعث ایجاد تورم در داخل مفصل زانو شود، خطر ابتلا به بورسیت پوپلیتئال را افزایش می دهد. پارگی غضروف رایج ترین آسیبی است که باعث ایجاد کیست بیکر می شود.
- آرتریت التهابی : چند نوع آرتریت التهابی که رایج ترین آن ها نقرس است، خطر ایجاد کیست بیکر را افزایش می دهند.
انواع کیست بیکر زانو
کیست بیکر به دو طریق تشکیل می شود.
کیست بیکر اولیه
این نوع کیست که گاهی کیست بیکر اولیه یا کیست ایدیوپاتیک نامیده می شود درست در پشت مفصل زانوی سالم ایجاد می شود و معمولا افراد جوان تر و کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد.
تصور می شود که در این نوع بیماری، بین مفصل زانو و بورس پوپلیتئال پشت زانو ارتباطی وجود دارد. در نتیجه مایع سینوویال از داخل مفصل به بورس پوپلیتئال رفته و کیست بیکر تشکیل می شود.
بیشتر بخوانید : آیا عمل جراحی پارگی مینیسک زانو خوب است؟
کیست بیکر ثانویه
کیست بیکر در برخی موارد به دلیل وجود یک مشکل اساسی مانند آرتروز در داخل زانو یا پارگی غضروف منیسک که داخل مفصل زانو قرار دارد ایجاد می شود. این نوع کیست، کیست بیکر ثانویه نام دارد.
در موارد کیست بیکر ثانویه، مشکل اساسی در مفصل زانو باعث تولید بیش از حد مایع سینوویال در مفصل و در نتیجه افزایش فشار داخل زانو و کشیدگی کپسول مفصلی می شود.
کپسول مفصلی در ناحیه پشت زانو برآمده شده و کیست بیکر را تشکیل می دهد که با مایع سینوویال پر شده است.
علائم کیست بیکر زانو
ایجاد یک برآمدگی کوچک در پشت زانو شبیه یک بادکنک کوچک یا پرتقال نرم اولین علامتی است که بیماران تجربه می کنند.
گاهی تنها مقدار کمی تورم وجود دارد و معمولا کیست بیکر آنقدر کوچک است که حتی متوجه آن نمی شوید.
با این حال در برخی موارد، کیست پوپلیتئال بسیار بزرگ شده و به خصوص زمانی که زانو را خم و صاف می کنید باعث احساس درد و سفتی در ناحیه پشت زانو می شود.
اندازه متوسط کیست بیکر 3 سانتی متر بوده و درد با فعالیت یا ایستادن طولانی مدت تشدید شده و با استراحت کاهش می یابد.
بیشتر بخوانید : درد پا از زانو به پایین + علائم و تشخیص
فیزیوتراپی برای درمان کیست بیکر زانو
درمان فیزیوتراپی برای تسریع روند بهبودی و اطمینان از دریافت بهترین نتیجه در تمام بیماران مبتلا به کیست بیکر بسیار ضروری است و به تمام افراد صرف نظر از اینکه جراحی کرده اند یا خیر توصیه می شود.
درمان فیزیوتراپی شامل موارد زیر خواهد بود:
- ماساژ بافت نرم
- الکتروتراپی
- استفاده از نوار یا بریس برای حمایت از زانو
- موبیلیزاسیون
- سوزن خشک
- آب درمانی
- استفاده از عصا
- اعمال یخ یا گرما
- تمرینات پیشرونده برای بهبود انعطاف پذیری، تعادل و قدرت (به ویژه عضله داخلی چهار سر ران)
- اصلاح فعالیت
- آموزش
- اصلاح بیومکانیک
- تجویز ارتز
- توصیه های ضد التهابی
- کاهش وزن در صورت لزوم
- سونوگرافی برای ارزیابی و آموزش مجدد عضله داخلی چهار سر ران
- برنامه بازگشت تدریجی به فعالیت
در بیمارانی که برای برداشتن کیست بیکر عمل جراحی توصیه شده است، فیزیوتراپی و توانبخشی باید قبل از جراحی شروع شود.
این روش درمانی شامل تکنیک هایی برای کاهش درد و تورم، الکتروتراپی، تمرینات تقویتی و دامنه حرکتی، استفاده از باند فشاری و عصا خواهد بود.
فیزیوتراپی و توانبخشی پس از جراحی روند بهبود را سرعت بخشیده و با اطمینان نتایج بهتری دریافت خواهید کرد.
متخصص فیزیوتراپی در مراحل پایانی توانبخشی برای تمام بیماران برنامه مناسبی برای بازگشت به ورزش یا فعالیت ها طراحی می کند.
بازگشت سریع به ورزش یا عدم شرکت در فعالیت های توانبخشی منجر به تورم زانو و عود مجدد آسیب می شود.
علیرغم مدیریت مناسب فیزیوتراپی، برخی از بیماران مبتلا به کیست بیکر چه به صورت محافظه کارانه و چه پس از جراحی بهبود نمی یابند.
در چنین وضعیتی پزشک یا متخصص فیزیوتراپی بهترین راه درمان شامل تحقیقات بیشتر، مداخله دارویی، تزریق کورتیکواستروئید یا جراحی را توصیه می کند.
تمرینات مناسب برای درمان کیست بیکر زانو
تمرینات زیر معمولا برای بیماران مبتلا به کیست بیکر تجویز می شوند. باید قبل از شروع این تمرینات درباره مناسب بودن آن ها با متخصص فیزیوتراپی صحبت کنید.
به طور کلی باید این تمرینات روزانه 3 بار و فقط به شرطی که باعث ایجاد یا افزایش علائم نشوند انجام داد.
خم و صاف کردن زانو
زانو را تا حد ممکن بدون افزایش درد 20 مرتبه خم و صاف کنید. این حرکت به بازیابی حرکت طبیعی زانو کمک می کند.
انقباض استاتیک چهار سر ران
عضله جلوی ران (چهارسر ران) را به سمت حوله فشار داده و سفت کنید. انگشتان خود را روی عضله چهار سر ران قرار داده تا سفت شدن عضله در طول انقباض را احساس کنید.
5 ثانیه در این حالت بمانید و در صورت عدم تشدید علائم، حرکت را 10 مرتبه با حداکثر شدت ممکن تکرار کنید.
مجید حسن بیگی فیزیوتراپیست و عضو انجمن فیزیوتراپی ایران در شیراز، ارائه کننده خدمات فیزیوتراپی در شیراز. برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با کلینیک فیزیوتراپی مهراز، با شماره تلفن 09010384525 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک فیزیوتراپی مهراز: شیراز، خیابان اردیبهشت غربی، تقاطع خیابان فلسطین (باغشاه) و اردیبهشت، ساختمان امیران، طبقه 4
