علت گرفتگی عضلانی، علائم و راه های درمان
گرفتگی عضلانی
به انقباضات ناگهانی عضلات، گرفتگی یا کرامپ عضلانی می گویند.
گرفتگی عضلانی که با عناوین اسپاسم عضلانی یا اسب چارلی نیز شناخته می‌شود، به عنوان تظاهر شایع بسیاری از وضعیت ها و بیماری ها مثل کشیدگی های عضلانی ناشی از ورزش بروز پیدا می کند.
گرفتگی عضلانی معمولاً به درمان خاصی نیاز ندارد و با مراقبت های خانگی برطرف می شود.
گرچه گرفتگی های عضلانی اغلب با کشیدگی عضلات مرتبط هستند، اما شرایط پزشکی دیگری مانند مشکلات گردش خون و بیماری های کبدی نیز امکان دارد در ایجاد این اسپاسم ها دخیل باشند که گاهاََ در فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد می کند. برای درمان گرفتگی عضلانی در شیراز به متخصص طب فیزیکی و توانبخشی دکتر زهره عشقی مراجعه کنید.
گرفتگی عضلانی چیست؟
گرفتگی عضلانی بر اثر انقباض ناگهانی و غیرقابل کنترل عضله اتفاق می افتد.
گاها این گرفتگی‌ها که اسپاسم عضلانی یا اسب چارلی نیز نامیده می‌شوند، در یک یا چند ماهیچه به صورت هم زمان رخ می دهند.
این وضعیت با وجود دردناک بودن، معمولا فقط به مدت چند ثانیه تا حداکثر 15 دقیقه طول می کشد.
گرفتگی عضلانی می تواند نشانه مسائل پزشکی متعددی باشد.
با توجه به این که این گرفتگی ها اکثرا در شب اتفاق می‌افتند، بر کیفیت خواب تأثیرگذار هستند.
گرفتگی های عضلانی به این وسیله کیفیت زندگی را کاهش می دهند اما در بیشتر موارد، مشکلات جدی ایجاد نمی کنند.
چه کسانی دچار گرفتگی عضلانی می شوند؟
گرفتگی عضلانی شیوع بالایی دارد و هر کسی می تواند به آن مبتلا شود، اما بیشتر در گروه های زیر رخ می دهد:
- ورزشکاران
- افراد مسن
- نوزادان
- افراد دارای اضافه وزن
- زنان باردار
علت گرفتگی عضلات
علت گرفتگی عضلات برای پزشکان همیشه مشخص نیست. اگر علت گرفتگی عضلانی برای پزشک نامعلوم باشد، گرفتگی عضلات ایدیوپاتیک نامیده می شود.
در واقع مشکلات متعددی می توانند اسپاسم عضلانی را ایجاد کنند.
شرایط و وضعیت هایی که ممکن است باعث گرفتگی عضلات شوند عبارتند از:
- افزایش سن : با افزایش سن، از دست رفتن توده عضلانی کشیدگی، فشار بیشتری را بر عضلات وارد می کند.
- کم آبی : از دست دادن مایعات بدن در حین ورزش و فعالیت (به خصوص در هوای گرم)
- کم کاری تیروئید : این وضعیت نیز با کاهش فعالیت غده تیروئید علت گرفتگی عضلانی است.
- مقادیر کم الکترولیتی : سطوح کم موادی مانند کلسیم یا پتاسیم در خون
- دارو : مصرف برخی داروها، از جمله سودوافدرین (برای درمان احتقان بینی) و استاتین ها (برای درمان کلسترول بالا)
- اختلالات عصبی : در موارد نادر، مسائلی مانند تحت فشار قرار گرفتن عصب یا آسیب نخاعی
- کشیدگی بیش از حد عضلات : استفاده بیش از حد از ماهیچه ها در طول ورزش یا فعالیت های شدید
- بارداری : به دلیل سطوح پایین الکترولیتی، تغییرات مرتبط با گردش خون و فشار روی اعصاب به دلیل رشد جنین
- انعطاف کم عضلانی : کم تحرکی و عدم کشش کافی عضلات
گرفتگی عضلانی در هر ماهیچه ای می تواند رخ دهد. با این حال اغلب عضلات زیر درگیر هستند:
- شکم
- بازو
- دست ها
- پا از قسمت مچ به پایین
- ساق پا
- قفسه سینه
تشخیص گرفتگی عضلانی
برای درمان گرفتگی های عضلانی عموما مراجعه به پزشک الزامی نیست.
در صورت مکرر یا شدید بودن گرفتگی، مراجعه به پزشک و انجام معاینه فیزیکی در بررسی علل احتمالی کمک کننده است.
برای بررسی مشکلات عضلانی، پزشک ماهیچه های دچار گرفتگی را بررسی کرده و حرکت می دهد.
همچنین از بیمار در مورد فعالیت های روزانه که ممکن است گرفتگی عضلانی را در پی داشته باشد، سوال می شود.
امکان دارد پزشک برای یافتن علت گرفتگی عضلانی آزمایشات خون و ادرار را درخواست کند.
این آزمایش‌ها برای ارزیابی شرایط زمینه‌ای مانند بیماری های کبدی یا کلیوی که امکان دارد باعث گرفتگی عضلات شوند، به کار می روند.
در موارد نادر، پزشک از یک روش تصویربرداری به نام MRI استفاده می کند تا مشکلات مرتبط با اعصاب و ارتباط آن ها با گرفتگی عضلات پا بررسی شود.
درمان گرفتگی عضلانی
برای درمان گرفتگی عضلانی معمولاً دارو نیاز نیست.
درد ناشی از اغلب گرفتگی های عضلانی با درمان های خانگی بهبود می یابد.
بیشتر بخوانید : درمان اسپاسم عضلانی یا اسپاسم عضله در شیراز
برای جلوگیری یا تسکین گرفتگی عضلانی چه اقداماتی لازم است؟
برای جلوگیری یا تسکین گرفتگی عضلات در خانه می توانید موارد زیر را انجام دهید:
- اعمال گرما یا استفاده از یخ روی عضله
- اجتناب از نوشیدن کافئین
- مصرف آب فراوان قبل و حین ورزش
- ورزش منظم برای جلوگیری از گرفتگی عضلات ناحیه پا در شب
- ماساژ عضله درگیر و درمان دستی تا رفع گرفتگی
- اجتناب از فعالیت هایی که باعث گرفتگی عضلات می شود
- کشش عضلات قبل و بعد از ورزش
در صورت گرفتگی عضلانی در شب (کرامپ های شبانه)، فعالیت های کششی قبل از خواب می توانند مفید باشند.
حرکات کششی در جلوگیری از گرفتگی عضلانی در طول شب موثر هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که گرفتگی عضلانی به قدری شدید یا مکرر است که کیفیت زندگی یا خواب شما را مختل می کند، به پزشک خود مراجعه کنید.
همچنین در موارد زیر با پزشک مشورت کنید:
- گرفتگی عضلانی که بیش از 10 دقیقه طول می کشد.
- گرفتگی هایی که با ورزش، ماساژ و مصرف آب کافی، بهبود پیدا نمی کنند.
- گرفتگی های عضلانی که بعد از تماس با یک عامل عفونی یا سم (مانند مواد شیمیایی یا داروها) رخ می دهد.
دکتر زهره عشقی پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شیراز، ارائه کننده خدمات درمان بیماری های اسکلتی و عضلانی و مفاصل، برای دریافت نوبت حضوری جهت معاینه، تشخیص و درمان با شماره تلفن های 07132357021 یا 09337255000 تماس بگیرید.
آدرس کلینیک : شیراز، خیابان زند، روبروی بیمارستان فقیهی (سعدی)، حد فاصل صورتگر و پوستچی، ساختمان هانیه، طبقه دوم، واحد 7
